Diş Granülomu

Mikroplara karşı organizmanın bir tepkisi olarak ortaya çıkan diş granülomu, kendi başına tehlikeli bir enfeksiyon kaynağına dönüşebilir.

Diş kökünün hemen altında, bağdokudan bir kapsülle çevrili olarak geli*şen kütleye diş granülomu denir. Bu kütlenin bir savunma tepkisi sonucunda oluştuğu söylenebilir. Gerçekten de, diş granülomu diş kökü ve dişözünden (pulpa) gelen mikropların yayılmasına karşı vücudun geliştirdiği bir savunma mekanizmasının ürünüdür. Ama za*manla kendisi de bir enfeksiyon kaynagına dönüşür. Burada barınan mikrop*lar çeşitli yollardan uzak organlara ula*şarak ağır enfeksiyon odakları yaratabi*lir.

Diş Granülomu Yeri

Diş kökleri yerleştikleri alt ve üst çene kemiklerindeki yuvalara diş çevresi ba*ğıyla (periodontum), yani sinir ve da*marları da içeren etsi bağdoku katmanıyla tutunur. Diş çevresi bağı, dişi tut*ma işlevinin yanı sıra çiğneme sırasın*daki ya da çeşitli darbelerin yarattığı basınçlara karşı koyar. Dişe gelen ba*sınç kemiğe diş çevresi bağının esnek dokusu aracılığıyla iletildiğinden önem*li ölçüde hafifler.

Dişlerin kök uçları ile diş çevresi bağı arasında birçok küçük kanalın bu*lunması mikropların dişözünden kolay*ca diş çevresi bağına geçebilmelerini sağlar. Bu durum granülom oluşumunu kolaylaştırır.

Diş Granülomu Nedenleri

Dişözündeki hastalıklar er ya da geç diş çevresi bağına yayılma eğilimi gösterir. Çünkü dişözüne yerleşen mikrop ve ze*hirli maddelerin diş çevresi bağına ulaş*ması, diş köklerinin ucundaki kanallar nedeniyle oldukça kolaydır.

Bazı olgularda mikroplar diş çevresi aralığından diş yuvasına yayılır; daha sonra çevreye sıçrayarak genellikle üst-çene kemiğinde ve yüzün kemiğe yakın dokularında, bütün vücudu etkileyen ağır bir hastalığa yol açabilir.

Diş Granülomu Belirtileri

Diş granülomları bazen hiçbir rahatsızlı*ğa neden olmaz. Ama çiğneme sırasında uygulanan basınçla ya da doğrudan has*ta dişe vurulmasıyla şiddetlenen inatçı ağrılar da ortaya çıkabilir. Normal du*rumda diş çevresi bağı basınca karşı çok dayanıklıdır. Ama iltihaplanma ilerledi*ğinde dişe en küçük bir dokunuş bile şiddetli ağrıları başlatmaya yetebilir. Ağrı diş çevresi bağındaki sinir liflerin*de baskı ve çekilmeye yol açan sıvı top*lanması (ödem) ile granülomun aksattığı dolaşımdan ötürü damarlarda aşın kan birikmesinden kaynaklanır.

Seyrek olarak dişetlerinin üstünde ya da hasta dişin kök hizasında küçük bir şişlik saptanabilir. Gelişen granülom diş kökü kistine dönüşebilir.

Diş Granülomu Tanı ve Teşhis

Granülom tanısı diş dizininin radyolojik incelemesi yapılarak konabilir. Bunun için hasta diş kökünün filmi çekilir.

Diş Granülomu Tedavisi

Diş granülomunun tedavisi tıbbi ya da cerrahi olabilir.

Tıbbi tedavi. Bu tedavi yönteminde diş kökü kanalı ve granülomu doku onarımını uyaran maddelerle mikropsuz hale getirilir.

Cerrahi tedavi. Birkaç değişik giri*şim uygulanabilir:

Dişin oturduğu kemik yuvanın dibi dikkatle kazınır, diş kökünün uç bölü*mü granülomla birlikte alınır (apisektomi) ya da diş olduğu gibi çekilir.

Cerrahi girişim, ancak tıbbi tedavi başarısız kalınca yapılmalıdır. Hem es*tetik, hem de işlevsel açıdan dişlerin kurtarılması temel kuraldır. Dibinde granülom bulunan diş bir proteze ya da köprüye destek oluşturuyorsa çekilme*sinden kesinlikle kaçınılır. Uygulana*cak apisektomi protezin çıkarılmasını ya da köprünün yeniden yapılmasını gereksiz kılar. Böylece hasta hem zahmete girip zaman kaybetmekten hem de yinelenen pahalı işlemlerden kurtu*lur. Ama apisektomi yalnız ön dişlere uygulanabilir. Azılarda apisektomiyle tedavi çok güçtür ve hemen hiç yapıl*maz.

Büyük ve küçük azıdişlerinin dibin*de granülom oluşumu ağır bir durum*dur ve tıbbi tedavi yetersiz kalırsa zo*runlu olarak dişin çekilmesi gerekir. Apisektomi diş kökünün ucu alındığı ve tedavi edilip korunduğu durumda, dişin canlılığını koruyup işlevlerini sür*dürebileceği anlaşılınca uygulanır.

Apisektomi Girişiminde Önemli Bir Uyarı

Şeker hastalığı gibi diş çevresi bağında değişikliğe neden olan hasta*lıklarda apisektomi uygulamasının yapılamayacağım unutmamak ge*rekir.