Ortognatik cerrahi; yunanca düzeltmek anlamında olan ortos ve çene anlamında olan gnatos kelimelerinin bir araya gelmesinden oluşmuştur. Çeneyi düzeltme olarak da ifade edilebilir. Ortognatik cerrahi yüzün iskelet ve diş yapılarındaki bozuklukların düzeltilmesi, uygun anatomik ve fonksiyonel ilişkinin yeniden sağlanması amacıyla uygulanmaktadır.

Gelişimsel anomaliler, dento-iskeletal deformitelerin en sık sebebidir. Gelişimsel anomaliler genetik ve/veya çevresel faktörlerin etkisi ile normal yüz gelişim sürecinin bozulması sonucu oluşmaktadır.Ayrıca dentofasiyal deformiteler; "Apert" ve "Crouzon" sendromları, hemifasiyal mikrosomi gibi konjenital anomalilere, travmaya bağlı olarakta görülebilmektedir.

Hullihen tarafından yapılan ilk ortognatik cerrahi müdahaleden günümüze kadar uzanan zaman içerisinde ortognatik cerrahi alanında önemli gelişmeler kaydedilmiştir.

Maloklüzyonlar, diş dizilim bozukluğuna, çenenin iskelet yapı bozukluğuna ve diş- iskeletsel yapı bozukluğuna bağlı olarak ortaya çıkabilir. İlk grup hastada ortodontik tedavi diş dizilimin düzeltilmesi için yeterli olabilirken, diş diziliminin normal olduğu ancak iskelet yapıda deformitenin bulunduğu vakalarda iskelet yapıdaki bozukluğun cerrahi olarak düzeltilmesi gerekir. Örneğin; hemifasiyal mikrosomi olan bir hastada maksillo-mandibuler diş dizilimi normal olabilir fakat iskeletsel asimetri yüzünden oklüzyon bozuktur. Daha ağır deformitelerin bulunduğu diş-iskelet yapı bozukluklarının tedavisinde ise genellikle ortodontik tedavi ve ortognatik cerrahi birlikte uygulanır.


Vakalarda olası üç tedavi seçeneği vardır:

büyüme modifikasyonu (dişlerden alınan kuvvetler yardımıyla gelişimi devam eden çenenin şekillendirilmesi)
kamuflaj (çenenin uyumsuzluğunun dişlerin ortodontik hareketleri ile kamufle edilmesi)
ortognatik cerrahi


Büyümenin devam ettiği diş-iskeletsel yapı bozukluğu bulunan genç hastalarda büyüme modifikasyon yöntemleri ile başarılı sonuçlar alınmakla birlikte bu uygulamanın kapasitesi büyüme süresi ile sınırlıdır.
Ortodontik kamuflaj yöntemleri ile çene uyumsuzluğu bulunan hastalarda kabul edilebilir dental kapanma sağlanabilmekte, ancak hastalarda fasiyal estetik sorunlar devam etmektedir.

Gelişimi tamamlanmış, dental ve iskeletsel komponentlerin birlikte eşlik ettiği maloklüzyon hastalarında genellikle ortognatik cerrahi tercih edilmektedir.Proffit ve arkadaşları, yaptıkları bir çalışmada sınıf II oklüzyonu bulunan ve ortodontik tedavi uygulanan 40 hastanın tedavi sonrası sonuçlarını, yine aynı tanı ile ortognatik cerrahi uyguladıkları 40 hastanın sonuçları ile karşılaştırmışlar. Cerrahi uygulanan hasta gurubundaki sonuçların çok daha tatmin edici olduğu gösterilmiştir.

Dentofasiyal anomalilere bağlı olarak oluşan :

çiğneme kusurları
temporomandibuler eklem (TME) ağrıları disfonksiyonları,
konuşma ve havayolu sorunları,
oral ağız bakımının yeteri kadar sağlanamaması
estetik kaygılara bağlı psikososyal rahatsızlıklar nedeni ile ortognatik cerrahi girişimlere ihtiyaç duyulmaktadır.

''Angle'' sınıflandırmasına göre sınıf II malokluzyon daha sık görülmektedir. En sık ortognatik cerrahi gerektiren çene deformitesi ise mandibuler retrüzyondur, onu maksiller retrüzyon takip etmektedir. En sık kullanılan ortognatik cerrahi girişimler;

mandibulada bilateral sagittal split ramus osteotomisi (BSSRO)
maksillada Le Fort I osteotomidir.


Ortognatik cerrahi girişimler sonrasında hasta memnuniyeti genellikle yüksektir. Bu, ciddi komplikasyon oranının düşük olması ve karşılaşılan sorunların büyük kısmının konservatif yaklaşımlarla tedavi edilebilir olmasından kaynaklanmaktadır. Ortognatik cerrahide karşılaşılan istenmeyen sonuçları fonksiyonel ve estetik olarak ayırabiliriz. Ortognatik cerrahideki gelişmelere rağmen iskeletsel relaps en önemli ve en zorlu komplikasyon olmaya devam etmektedir.

Başarılı bir ortognatik cerrahi için normal çene fonksiyonun ve optimal yüz estetiğinin sağlanması ve uzun dönemli stabilite zorunludur.Uygulanan ortognatik cerrahi girişimin stabilitesi relapsı belirleyen faktördür. Relaps üzerine etkili olan faktörler arasında:

cerrahi öncesi ortodontik tedavi
cerrahi teknik
yetersiz mobilizasyon ve fiksasyon
kullanılan fiksasyon yöntemi
hareketin yönü ve büyüklüğü
tek veya çift çene cerrahisi
skatrisyel doku
kasların gerginliği
greft kullanımı
maksillomandibuler fiksasyonun (MMF) süresi gibi bir çok faktör etkilidir.