Reflü, yemek borusu ile mide arasındaki kasların görevinde bozulma sonucunda ortaya çıkan, midedeki asidin ve gıdaların hazmedilmesini sağlayan bir madde olan pepsin'in mideden yukarı doğru, yemek borusuna ve boğaza yükselmesi ve bu bölgelerde tahrişe neden olmasıdır. Normalde, gıdaların yemek borusundan mideye geçmesinden sonra yemek borusuna geri gelmemeleri gerekir. Mideden yemek borusuna doğru olan kaçak, sadece yemek borusunun alt kısmına olduğunda buna "gastro-özefageal reflü", gırtlak seviyesine kadar olduğunda "farengolarengeal reflü" adı verilir.
Reflünün belirtileri nelerdir ?
Reflü bulunan hastalarda mideyle ilgili hiçbir belirti olmayabilir veya aşağıdaki belirtilerden biri veya birkaçı birlikte bulunabilir:
*
Midede yanma
*
Göğüs kafesi arkasında yanma
*
Mide içeriğinin yemek borusuna yükselmesinin hissedilmesi
Belirtiler sadece boğaz ve gırtak ile ilgili olabilir. Aşağıdaki belirtilerden biri veya birkaçı birlikte bulunabilir:
*
Boğazda takılma ve yabancı bir madde varmış hissi
*
Yutkunma güçlüğü
*
Sık boğaz ağrısı
*
Aralıklı veya sürekli ses kısıklığı ve diğer ses problemleri
*
Boğazda yabancı bir madde varmış hissine bağlı sık sık boğaz temizleme alışkanlığı
*
Nedeni bulunamayan müzmin öksürük
Bazı reflü hastalarında mideyle ilgili şikayetler niçin bulunmaz ?
Reflü olan hastaların bir kısmında asidin yemek borusunda neden olduğu tahriş nedeniyle midede veya göğüs kafesi arkasında yanmalar görülebilir. Ancak, farengolarengeal reflüsü olan hastaların çoğunda bu şikayetler yoktur. Bunun nedeni, tahrişe neden olan asidin yemek borusunda çok uzun süre kalmamasıdır. Ancak asit, daha hassas olan gırtlak ve boğaza yükseldiğinde bu bölgeler kolayca tahriş olmakta, bunun sonucunda da mide ve yemek borusu ile ilgili şikayetler olmadan ses ve boğazla ilgili şikayetler ortaya çıkmaktadır.
Reflü olup olmadığı nasıl anlaşılır ?
Reflünün gırtlak ve boğaz ile ilgili belirtilerinden biri varsa ve özellikle sigara içiyorsanız bir Kulak-Burun-Boğaz Hastalıkları uzmanına muayene olmanız gerekir. Muayenede doktorunuz gırtlağı ve ses tellerini inceleyerek asidin neden olduğu tahrişi arayacaktır. Muayene sonucunda doktorunuz reflüyü araştırmak üzere bazı incelemelerin yapılmasını ve bir gastroenteroloji (mide-bağırsak hastalıkları) uzmanının değerlendirmesini isteyebilir.
Reflüyü araştırmak için hangi incelemeler yapılır ?
Reflü araştırmasında kullanılan testlerin amacı teşhisi kesinleştirmek, reflü komplikasyonlarının olup olmadığını incelemek ve en iyi tedavi seçeneğini belirlemektir. Bunun için yemek borusunda 24 saatlik asit (pH) tayini, yemek borusunun ilaçlı röntgen filmi, yemek borusu-mide-oniki parmak bağırsağı endoskopisi incelemelerinin bir veya birkaçının yapılması gerekebilir.
Reflü nasıl tedavi edilir ?
1. Günlük alışkanlıkların ve beslenmenin düzenlenmesi:
*
Yatarken vücudun üst kısmının ve başın yüksekte olması yararlıdır. Bunun için, yatağınızın baş kısmını yaklaşık 15 cm yükseltecek şekilde destekleyin.
*
Alkol ve sigara kullanmayın
*
Gerekmedikçe aspirin ve diğer ağrı kesici, romatizma ilaçlarıı kullanmaktan kaçının
*
Kafein içeren bütün gıdalardan (kahve, çay, kafeinli-kolalı meşrubatlar, çikolata gibi) kaçının
*
Baharatlı, acılı ve yağlı gıdalardan kaçının
*
Öğünlerde çok fazla yemeyin; bunun yerine, az miktarda ve daha sık (ara öğünlerle) yemek yiyerek midenin gerginliğini ve asit salgısını azaltabilirsiniz
*
Yemek yedikten hemen sonra yatmayın, eğilerek iş yapmayın ve güç gerektiren işlerden kaçının
*
Dar ve sıkı giyecekler giymeyin
*
Yatmadan önceki 3 saat içinde gıda almayın; aksi halde yattığınızda midedeki asit miktarı çok olacaktır
*
Şişmansanız kilo verin
2. Mide asidini azaltan ilaçların kullanılması:
Doktorunuz mide asidini azaltmak için bazı ilaçları kullanmanızı isteyebilir.
3. Ameliyatla reflünün önlenmesi :
Ameliyatla tedavi, ilaç tedavisinden yarar görülmediği durumlarda nadiren tercih edilen tedavi yöntemidir. Ameliyatta yemek borusu ile midenin birleşimi, asit kaçağını önleyecek şekilde yeniden şekillendirilmektedir.
Reflü tedavisi ne kadar devam eder ?
Reflüsü olan hastaların bir kısmında beslenme kurallarına sürekli uymak koşuluyla 3-6 aylık tedavi sonrasında şikayetler ortadan kalkmaktadır. Bazı hastalarda tedavinin ömür boyu devam etmesi gerekmektedir; bazılarında ise olumlu sonuç alınıp tedavi kesildikten sonra tekrar alevlenmeler ortaya çıkabilir. Bu seyri açısından reflü, yüksek tansiyona banzer; tedavi edildiği sürece ciddi sağlık problemlerine yol açmaz, tedavi edilmediğinde ise ciddi sorunlar doğurabilir.
Reflünün neden olabileceği sorunlar nelerdir?
Farengolarengeal reflü sonucunda kalıcı ses kısıklığı, astım ve bronşit gibi solunum güçlüğüne neden olabilecek hastalıklar ve yutma bozuklukları ortaya çıkabilir. Şiddetli ve yıllar boyunca tedavi edilmemiş reflünün yemek borusu, gırtlak ve akciğer kanserlerinin gelişmesinde de rolü olabileceği bilinmektedir.
