Rozase(gülleme) genellikle yüzünüzün kızarmasına yol açan cilt iltihabıdır. Kırmızı burun, yanakta kızarıklık ve küçük, kırmızı, irin dolu şişlik veya sivilceler akne ile karıştırılabilir. Rozase, yetişkin aknesi veya akne rozase olarak bilinir, ancak aslında çoğunlukla gençleri etkileyen küçük sivilce ve siyah noktalarla bağlantısı yoktur. Rozase görülen kişilerde gençlerdekine benzer şiddetli akneler görülmekle beraber rozasenin nedeni bilinmemektedir.

Rozase çoğunlukla açık renk cilde sahip 30 ila 60 yaş arasındaki kişileri etkilemektedir.
Yaklaşık 14 milyon Amerikalıda bu tür cilt hastalıkları görülmektedir. Kadınlarda daha yaygın görülmekle birlikte, erkeklerde daha şiddetli görülmektedir. Ölümcül değildir, ancak görünümünüzü ve kendinize güveninizi etkileyebilir.

Tedavi edilmediğinde rozaseler ilerleyebilmekte ve zaman içinde kötüye gitmektedir, ancak çoğu kişide periyodik olarak meydana gelmektedir. Bir süre aktif olabilir, yoğunluğunu kaybeder ve daha sonra şiddetlenebilir. Akne cilt alerjisi gibi diğer cilt problemleri ile karıştırılabilir. Teşhis konulduğunda tedavi edilme olasılığı yüksektir.


Bulgu ve Belirtiler

Rozasenin belirti ve semptomları:
• Yüzünüzde kırmızı bölgeler oluşması
• Ateş basması eğilimi veya yüzde kolayca kızarma
• Burun ve yanaklarınızın üzerinde gözle görülebilir küçük kan damarları oluşması
• Burun, yanak, alın ve çene üzerinde küçük, kırmızı şişlik veya sivilceler (beyaz veya siyah noktalardan farklı olarak) oluşması
• Yanak, burun, alın veya çene üzerinde iltihaplanma
• Gözlerinizde yanma veya sürekli hassasiyet oluşması (gözde rozase)
• Kırmızı, şiş burun (rinofima)

Rozase genellikle dönemler halinde oluşmaktadır. Başlangıçta yalnızca kızarmaya eğilimli veya kolayca kızarabilme olarak başlar ve daha sonra yüzünüzün orta kısmında ve özellikle kalıcı kızarıklık oluşuncaya kadar ilerler. Bu kızarıklığın nedeni cildinizin yüzeyine yakın kan damarlarının açılmasıdır. Bu aşama prerozase olarak adlandırılır.

Belirti ve semptomlar ilerledikçe burun ve çene üzerindeki küçük kan damarları şişerek gözle görülebilir duruma gelebilir(telenjiektazi) ve vasküler rozase ortaya çıkar. Cildiniz aşırı kuru ve hassas bir hale gelebilir. Ancak rozase vakalarında ciltte yağlanma ve saçta kepek oluşması söz konusu olabilmektedir.

Küçük, kırmızı şişlik veya sivilceler oluşur ve burun, yanak, alın ve çeneye doğru yayılarak kalıcı olur. Bu durum bazen iltihaplı rozase olarak bilinir.

Şiddetli ve nadir görülen vakalarda, burun ve bazen yanaklarınızdaki yağ bezleri genişler ve burnunuzun üzerinde ve çevresinde bir doku tabakası meydana gelir (rinofima). Bu komplikasyon erkeklerde çok daha yaygındır.

Buna ilaveten, rozase hastalarının yarısından fazlasında gözde yanma ve kumlanma ile karakterize oküler rozase görülmektedir. Rozase göz kapaklarının iç derisinde iltihaba veya kabuklu görünmesine neden olan ve konjunktivit olarak bilinen rahatsızlıklara neden olur.


Nedenleri

Rozasenin sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte genetik ve çevresel faktörlerin kombinasyonundan kaynaklandığı düşünülmektedir.

Rozasenin nedenleri konusunda farklı teoriler bulunmaktadır. Teorilerden biri kan damarındaki bozukluğun damarların şişmesine neden olmasıdır. Rozasenin diğer bir nedeni olarak mide bağırsak sisteminde kronik bakteri enfeksiyonu (Helicobacter pylori enfeksiyonu) olduğu düşünülmektedir. Bazı araştırmacılar insan saç folikülleri içinde yaşayan küçük kenelerin (Demodex folliculorum) yağ bezi kanallarının tıkanmasında rol oynadığını düşünmektedir. Ancak diğer bir teori bağışıklık sisteminin ilgisi olduğu yolundadır. Bu teorilerden hiçbirinin doğruluğu ispat edilmemiştir.

Ancak alkolün rozaseye neden olmadığı kesindir. Alkol tüketimi ciltte kızarıklığa neden olmasına ve rozaseyi ağırlaştırmasına rağmen alkol kullanmayan kişilerde de şiddetli belirti ve semptomlar görülebilmektedir.


Risk Faktörleri
Rozasenin kesin nedeni sır olarak kalmasına rağmen onu ağırlaştıran veya cilt yüzeyine doğru kan akışını arttırarak kötüleşmesine neden olan faktörler saptanmıştır. Bunlar:

• Sıcak besinler ve içecekler
• Baharatlı gıdalar
• Alkol
• Kafein alımı, ancak kafein tek başına bir faktör olarak kabul edilmez
• Aşırı yüksek veya düşük sıcaklık
• Güneş ışığı
• Stres, öfke veya utanç
• Yoğun egzersiz
• Sıcak banyo, sauna
• Kortikosteroidler
• Kan damarlarını dilate eden ilaçlar


Doktora Başvurma Zamanı
Ancak, rozase nadiren kendi kendine iyileşir ve zaman içinde kötüleşme eğilimi gösterir. Yüzünüzde sürekli kızarıklık oluşuyorsa teşhis ve uygun şekilde tedavi almak üzere doktor veya cilt uzmanına (dermatolog) başvurun. Reçetesiz olarak satılan cilt bakım ürünlerinin çoğunda asit, alkol ve rozaseyi kötüleştiren diğer tahriş edici maddeler bulunur. Rozase, sürekli ilerleme gösterdiğinden erken teşhis edilmesi önemlidir.

Kişisel Bakım
Doktorunuzla birlikte tedavinizde aktif rol alabilirsiniz. Rozase geçirdiğinizde yapmanız gereken en önemli işlerden biri rahatsızlığın alevlenmesine neden olan her şeyle temasınızı en aza indirmektir. Herkes birbirinden farklı olduğundan sizi etkileyen faktörleri belirlemek ve bunlardan kaçınmak önemlidir. Sizin için rahatsızlığın alevlenmesine neden olan faktörlerin listesini yapmak çok yararlı olacaktır.

Rahatsızlığın alevlenmesini önlemek için öneriler:

• Yüzünüzü güneşten korumak için güneşten koruma faktörü (GKF) 15 veya üzerinde olan güneş kremlerini sürün.
• Kışın yüzünüzü eşarp veya kar maskesi ile koruyun.
• Yüz derinizi ovarak veya çok fazla dokunarak tahriş etmeyin.
• Alkol veya cildi tahriş eden diğer ürünleri kullanmaktan kaçının.
• Topikal ilaç ile birlikte nemlendirici kullandığınızda nemlendiriciyi ilaç kuruduktan sonra uygulayın.
• Nonkomedojen olarak etiketli ürünleri kullanın. Bunlar cildinizdeki gözenekleri çok fazla tıkamayacaktır (yağ ve ter bezi açıklıkları).
• Hava sıcak olduğunda serin yerde durun.
• Makyaj yaptığınızda cilt kızarıklığını örtmek için tasarlanan yeşil dalgalı ön zemin kremlerini kullanmayı deneyiniz