Hiç çocuk istemiyor ya da olanlar yeter diyorsanız tüplerinizi bağlatarak ömür boyu gebelikten korunmanız mümkün. Ancak iyi düşünün çünkü geri dönüş ihtimali düşük

ÖZGÜR GÖKMEN ÇELENK'in haberi


Çocuk için ‘artık yeter’ diyen kadınlar tüplerini bağlatarak ömür boyu gebelikten korunabilir. Erkekler ise 10 dakikalık bir işlemle sperm kanallarını bağlatabilir. Ama her iki yöntem de geri dönüşsüz olduğu için çiftlerin karar vermeden önce çok iyi düşünmesi gerekiyor. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mithat Erenus anlattı.
Tüplerin bağlanması nasıl bir işlem?
Normalde her kadında, rahimin sağında ve solunda boynuza benzeyen iki adet tüp var. Tüpler kadının yumurtasıyla erkeğin sperminin buluşup döllenmeyi gerçekleştirdiği yerdir. Döllenen yumurtalar burada yaklaşık beş- altı gün beslenir, daha sonra rahim içine nakledilir. Böylece gebelik oluşur. Bu tüplerin ameliyatla kapatılması işlemine ligasyon, yani tüplerin bağlanması diyoruz. Tüpler kapatıldığı zaman sperm ve yumurta bir araya gelemez, dolayısıyla gebelik gerçekleşmez.
Kimler için uygundur?
Yeterli sayıda çocuğu olan ve bir daha çocuk istemeyenler için uygun. Ayrıca sağlık durumu nedeniyle doğum yapmaması gereken kadınlara öneriliyor. Kalıcı bir yöntem olması, geri dönüş olasılığının düşük olması en önemli dezavantajıdır. İleride çocuk sahibi olmak konusunda kararsız olan kişilerin başka yöntemlerle korunması lazım. Uygulamaya geçmeden önce kadının ve eşinin imzalı onayı gerekir.
Tüpleri bağlanan bir kadın bir daha hamile kalamaz mı?
Normalde kalamaz. Çünkü bu yöntemde tüplerde ciddi hasar oluşur, tüplerin eski haline getirilmesi çok zordur. Ama tüplerin bağlanma tekniğine bağlı olarak mikrocerrahi işlemlerle tüpler yeniden açılabilir. Fakat bu ameliyatın etkinliği çok düşük. Tüpleri bağlanmış bir kadın eğer yeniden çocuk sahibi olmak isterse en uygun yöntem tüp bebektir.
Tüpler nasıl bağlanır?
Tüplerin bağlanması, ‘minilaparotomi’ ve ‘’laparoskopi’ yöntemleriyle yapılabilir. Her iki yöntem doğumdan hemen sonra, sezaryen sırasında veya kadının istediği herhangi bir zamanda yapılabilir. Minilaparatomi’de genel anestezi altında, kasıkta üç -beş santimlik küçük bir kesi oluşturulur. Buradan karın boşluğuna girilip tüpler ayrı ayrı bağlanır. İşlem 15 dakika sürer.
Laparoskopi nedir?
Ameliyat sonrasında daha hızlı iyileşme sağlayan bir yöntem. Bu yöntemde genel anestezi altında göbek deliği hizasından, bir santimlik bir kesiyle karına girilir. Işıklı bir kamera yardımıyla tüpler kapatılır. İşlem yaklaşık 15 dakikada tamamlanır. Minilaparotomi yöntemine göre dezavantajı daha pahalı oluşudur.
Hastanede yatmak gerekir mi?
Hayır. Genellikle işlemden birkaç saat sonra hasta evine gidebilir. Normal aktivitelere iki gün sonra başlayabilir. Operasyon sonrasında hafif bir ağrı olabilir.
Ameliyatın riskleri var mı?
Her cerrahi girişimde kesi yerinde enfeksiyon, anesteziye bağlı sorunlar gibi birtakım riskler var. Ama dikkatli bir ameliyatla bu riskler çok düşük. Halk arasında tüpleri bağlanan kadınların erken menopoza girdiği yönünde bir yanlış inanış var. Oysa bu işlem erken menopoza neden olmuyor. Ayrıca cinsel isteksizliğe, adet düzensizliğine yol açmıyor.
Koruyuculuk oranı nedir?
Yüzde 100’e yakın. Uygulanan cerrahi işlemin niteliğine göre çok ender de olsa gebelik görülebilir.
Erkekler için de çare var: Vazektomi Vazektomi nedir?
Erkekte lokal anesteziyle spermin geçtiği kanalların kesilmesi veya bağlanması işlemidir. Kanallar bağlandığı için spermler boşalma sıvısına geçemez. Böylece döllenme engellenir. Ancak erkeklik gücünde ya da cinsel ilişkide herhangi bir azalmaya neden olmaz.
Sperm üretimi durur mu?
Hayır. Sperm ve hormon üretimi değişikliğe uğramadan devam eder. Üretilen spermler vücut tarafından emilerek yok edilir.
Kimler için uygun?
Vazektomi geri dönüşümsüz bir doğum kontrol yöntemidir. Bu nedenle artık çocuk istemeyen, ailesini tamamlamış çiftler için uygun. Erkek evliyse eşinin imzalı onayı istenir.
İşlem nasıl yapılır?
Bu işlemi üroloji uzmanları yapar. Önce testislerin üzerindeki deri lokal anesteziyle uyuşturulur. Daha sonra deriden açılan küçük bir delikten girilerek spermleri taşıyan kanallar bağlanır ve kesilir. İşlem son derece basit ve acısız. 10 -15 dakikada tamamlanır. Deride hiç iz kalmaz. İşlem yapıldıktan sonra hemen eve veya iş yerine dönülebilir.
Avantajları neler?
Ömür boyu süren bir doğum kontrol yöntemi olması en önemli avantajıdır. Geri çekme, takvim yöntemi gibi geleneksel yöntemler kullanılmayacağı için cinsel yaşam daha güvenli olur. Hamilelik korkusunun olmaması çiftlerin cinsel yaşamlarını olumlu yönde etkiler. Ancak şöyle bir dezavantajı var: İleride çocuk sahibi olmak istendiğinde kanalların ameliyatla yeniden açılması her zaman başarılı olmayabilir. Bu durumda cerrahi yöntemle testislerden sperm bulunarak tüp bebek yöntemiyle çocuk sahibi olmak mümkün.
Başarı oranı yüksek mi?
Koruyuculuk oranı yüzde 100’e yakın. Ancak koruma hemen başlamıyor. Vazektomiden sekiz hafta sonra ilk semen analizi yapılır. Dört hafta daha geçtikten sonra ikinci semen analizi istenir. Eğer sonuç negatif çıkarsa koruma güvenli bir şekilde başlar. Çok ender olmakla birlikte, operasyonun tekrarı gerekebilir.