anne sütünün önemi - anne sütünün özellikleri - anne sütünün önemi - bebeğin anne sütü ile beslenmesi - anne sütünün yararları
Yeni doğan bir çocuğun, yaşantısını en iyi annesinden emdiği süt ile sürdüreceği, onun için ana sütünden daha iyi bir besin olamayacağı bir gerçektir. Ana sütü bebeğin gereksindiği protein, yağlar, karbonhidratlar, madensel tuzlar ve vitaminler yönünden çok zengindir.

İçimi kolaydır; sindirimi kolaylaştıran maddeleri bol miktarda içerir ve bebeğin sağlığını tehlikeye düşüren yangılanmalara karşı en emin koruyucu olan bağışıklık cisimciklerini de içinde bulundurur. Çocuğunu emziren anne de bazı yararlar sağlar.

Gerçekten, göğüslerdeki bezlerle dölyatağı arasındaki yakın ilişki, çocuk meme emerken dölyatağının büzülmesine yol açmaktadır. Bu olay ise çok önemli ve olumlu bir sonuç vermekte, dölyatağı, her büzülüşünde hacminden kaybederek normal haline bir an önce dönebilme olanağını sağlamış olmaktadır. Böylece, çocuk beslenmesi sırasında, bir yandan da annesinin, gebelik döneminde hırpalanan bünyesinin iyileşmesine katkıda bulunmaktadır.

Bebek için en uygun besin annesinin sütüdür. Anne sütünün yerini hiçbir besin tutamaz. Her canlının kendine özgü bir sindirim sistemi ve besleme özelliği olduğuna göre, yavrularını bu doğal özelliklerine göre besler. Hayvanın sütü, kendi yavrusu içindir. Anne sütü de bebeğin sindirim sistemine, büyüme özelliklerine ve ihtiyaçlarına en uygun besindir. Bunun için, zorunlu olmadıkça anne sütü yerine hayvan sütü veya başka besinler kullanılmamalı, bu en güvenli beslenme yönteminden vazgeçilmemeli, bebek ana sütünden yoksun bırakılmamalıdır.

Anne sütü azsa, yoksa ya da zorunlu sebeplerle anne bebeğini emziremiyorsa, hayvan sütlerinden yararlanılır. Bebek beslenmesinde, hayvan sütlerine göre anne sütünün üstünlüğü ve yararları tartışmasız anlaşılmıştır. Bilimsel araştırmalarla, bebeği anne sütüyle beslemenin gün geçtikçe yeni yararları ortaya çıkarılmaktadır. Bebek beslenmesinde bir zamanlar yaygınlaşan hayvan sütleri ve hazır mama kullanma uygulamalarından artık vazgeçilmektedir. Anne sütü, bebeğin; bedensel ve ruhsal gelişmesini hızlandırıcı, hastalıklara direnci artırıcı özellikleri ile bebeğe verme kolaylığı gibi sayısız sebeple hayvan sütlerinden ve hazır mamalardan üstündür.

Bazı anneler, hayvan sütlerinin ve hazır mamaların anne sütü kadar, üstelik ondan da iyi beslediğine inanma yanılgısına düşmektedir. Bu besinler, besin öğesi bileşimi yönünden ne derecede anne sütüne benzetilirse benzetilsin, hiçbir zaman hastalıklara karşı koruyucu ve öteki özellikleri yönüyle anne sütünün aynısı olamaz; bebek ve anne için ruhsal yönden doyum sağlayamaz.

Bebeğe anne sütüyle beslemenin bilinen başlıca yararları şunlardır:
1. Anne sütündeki besin öğeleri miktar, çeşit ve vücutta kullanılması yönünden bebeğin büyümesi ve gelişmesine hayvan sütlerinden daha uygundur.

a. İnsan sütündeki protein oranı inek sütündekinden düşüktür, protein kalitesi ise yüksektir.Ayrıca, anne sütü proteinlerinin alerjik etkisinin de daha az olduğu analşılmıştır. Bu nedenlerle, anne sütü proteinleri bebek için daha uygundur.

b. İnsan sütü, elzem yağ asitleri yönünden daha zengindir. Anne sütündeki lipaz sütteki yağın sindirimini kolaylaştırır.

c. İnsan sütünde inek sütünden daha az mineral bulunur. İnek sütünün mineral yoğunluğu bebek için uygun değildir. Anne sütündeki mineraller özellik-ie ilk aylarda bebeğin ihtiyacını karşılayacak düzeydedir; ayrıca bu minerallerin emilmesi ve kullanılması daha kolaydır.

d. Hayvan sütüne göre insan sütünde, protein sentezini artırıcı ve büyümeye yardımcı olduğu sanılan değişik türdeki nükleotitler daha çok bulunmaktadır.

2. İnsan sütü, hayvan sütlerine göre, bebeği hastalıklara ve zararlı maddelere karşı korur.

a. Anne sütü. bebeklere, bakteri ve virüslerin yol açtığı çeşitli hastalıklara karşı direnç kazandırıcı özellik taşır. Yapılan birçok araştırma sonucunda, anne sütünde; çocuk felci, çeşitli üst solunum yolu ve bağırsak hastalıklarına yol açan mikroorganizmalara karşı bağışıklık cisimcikleri bulunduğu gösterilmiştir. Anne sütüyle beslenmeyen bebeklerde bu ve benzeri hastalıkların ve bu hastalıklardan ölüm oranının anne sütüyle beslenenlerden çok yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca, anne sütüyle beslenen bebeklerin, hastalanınca kolay iyileştikleri anlaşılmıştır.

b. Anne sütüyle beslenen bebeklerde alerji, süte uyumsuzluk, gaz sancısı, bağırsak bozuklukları, kusma, beslenme zorlukları gibi durumlar daha az görülür.

c. Hayvan sütlerine hastalık yapıcı mikropların ve zararlı maddelerin bulaşma ihtimali daha yüksektir. Hastalıklı hayvanlardan, sütün konduğu kaplardan ya da kirli çevreden süte zararlı mikroplar ve maddeler geçebilir. Ayrıca bitki ve hayvan zararlılarını öldürmek için kullanılan tarım ve haşere ilâçları hayvan sütüne bulaşabilir. Bu ilâçların sütteki kalıntıları bebek için zararlıdır.

3. Bebeğin anne sütüyle beslenmesi, anne ve bebek arasında ruhsal yakınlığın erken başlamasına yardımcı olur. Sağlıklı anne – çocuk ilişkisinin erken kurulması, çocukta güvenlik duygusunun yerleşmesinde rol oynar. Bu çocuğun ruhsal yönden sonraki hayatını da olumlu etkileyen bir üstünlük sağlar.

4. Bebeği anne sütüyle beslemek daha kolay, ekonomik ve daha güvenlidir. Hayvan sütünü hazırlama, saklama, araçları temizleme, gerektiğinde taşıma ve bunun için zaman, emek ve para harcama gibi sorunlar yoktur. Anne sütü daima temiz ve bebeğin alabileceği sıcaklıktadır. Bu sütün dışardan kirlenmesi ve mikroplanması olasılığı azdır.

5. Bebeği kendi sütüyle beslemenin anne için doyum ve ruhsal yönden rahatlatıcı bir yönü olduğu gibi, emzirme, süt birikimi gibi memede oluşabilecek sorunlara karşı da koruyucudur. Ayrıca, son zamanlarda yapılan araştırmalarda, bebeklerini emzirerek besleyen kadınlarda meme kanserlerinin emzirmeyen kadınlara göre daha az görüldüğü bulunmuştur.