bebeğin dokunma duyusu - bebeğin duyuları - bebeğin görme duyusu - bebeğin işitme duyusu - bebeğin koku alma duyusu





Bebeğin etrafı ile ilişki kurabilmesinde, bilgi ve deneyim kazanabilmesinde duyu organlarının payı büyüktür. Bu nedenle ilk aylarda henüz kendini, kendi dili ile ifade etmeye çalışan bebeği anlamak ve ona yardımcı önemlidir.

Görme duyusu

Yenidoğan döneminde bebek, görme alanı içinde; 45-90 derecelik açıda, 15-25 cm uzaklıktaki parlak cisimleri fark eder. İki haftalıktan itibaren de kısa süreli takip etmeye başlar, ilk izlediği de anne yüzüdür. 2 aylıktan itibaren cisimleri 180 derece izleyebilir. 4 aylıktan sonra görme fonksiyonu gelişmiştir; eşyayı görür ve uzanıp almak ister. Görme fonksiyonu 5-6 yaşta tam olarak gelişir. İlk 2-3 ayda gözlerde geçici kaymalar görülebilir. Kayma devamlı ise ve 3. aydan sonra düzelmiyorsa şaşılık açısından mutlaka tıbbi olarak değerlendirmelidir.

Yenidoğan döneminde yüzünüzü görebilmesi için bebeği kendinize yakın tutun, ona parlak canlı renkte nesneler gösterin. 2. aydan itibaren parlak renkli, hareketli, sesli oyuncaklarla dikkatini çekmeye çalışın. Daha sonraki aylarda da yine ayına uygun oyuncaklar tercih ederek, birlikte oyunlar oynayın.

İşitme duyusu

İşitme duyusu çocuğun yeni şeyler öğrenmesi ve konuşabilmesi için gereklidir. Antenatal (gebelik dönemi) dönemden itibaren bebeklerde işitme duyusu gelişmiştir. Yenidoğan döneminde ani ve kuvvetli seslere irkilme ile yanıt verirler. 2. ayda başını sese döndürebilir. 6 aylık bir bebek sesin geldiği kaynağa tamamen yönelebilir ve tanıdığı seslerle keyiflenir. Erken doğum, doğumda sorun yaşanması ve yoğun bakım takibi, ışık tedavisi gerektirecek sarılık sorunu yaşamış bebeklerde işitmenin özel olarak değerlendirilmesi şarttır.

Bebek doğduğundan itibaren hatta doğmadan önce ona mutlaka sevginizi ifade eden sözcükler söyleyerek, müzik dinleterek aylarına uygun sesli oyuncaklarla bu duyularının gelişmesine yardımcı olun. Bebeğinizin çıkardığı sesleri dikkatle dinleyin ve bunları taklit edin. Bebeğinizin sesini taklit ettiğinizde ona “seni duyuyorum” demiş ve böylece bebeğinize konuşmayı öğretmeye de başlamış olursunuz.

Dokunma duyusu

Bebeklerde dokunma duyusu ilk beş ayda dudaklar ve dil dışında tam gelişmiş değildir. Nazik, özenli dokunmalar bebekler için çok önemlidir. Bu, bebeklere sevildiklerini ve önemli olduklarını hissettirir. Bebekler doğdukları andan itibaren dokunmalara karşı hassastırlar; acı ve ağrı hissedebilirler. Dokunma duyusunu desteklemek amacıyla sert, yumuşak gibi farklı dokudaki oyuncak ve materyallerle bebeğin gelişimi desteklenmelidir.

Tat alma duyusu

Bebekler, tatlar arasındaki tatlı, tuzlu, acı veya ekşi gibi farkları anlarlar. 1-2 günlük bebekler bile değişik tatları ayırt edebilirler. Tatlı besinleri, acı ve ekşi besinlere göre daha çok tercih ederler. Bu nedenle değişik tatlarla karşılaştıklarında tepki gösterirler. Bu özellik ek gıdalara geçme sırasında dikkate alınmalı ve bu konuda doğru adımlar atılmalıdır.

Koku alma duyusu

Doğduklarında bebeklerin koku alma duyuları da gelişmiştir. Hoşlandıkları kokulara gülümseyerek hoşlanmadıkları kokulara da yüzlerini çevirerek tepki verebilirler. Bebekler, annelerinin kokularını ve kendi annelerinin sütlerinin kokularını diğerlerinden ayırt edebilirler ve anne yanında huzur duyarlar.

Bu nedenle bebeğin her ihtiyacına, ağlamasına kucağınıza alarak karşılık verebilirsiniz.

Doğdukları, daha doğru bir ifadeyle anne karnında var oldukları andan itibaren bir birey olan bebeklerin bu özelliklerinin bilinmesi ve desteklenmesi mevcut potansiyellerini arttıracaktır. Bu yöndeki çabalarınız ve doğru davranışlarınız öz güvenli, sadece bedenen değil ruhen de sağlıklı bireyler olarak hayatlarına devam etmelerine olanak sağlayacaktır. Bu nedenle çocuklarımıza sık sık sevgimizi göstermeli, ihtiyaçlarına zamanında ve uygun bir dille cevap vermeli, en önemlisi onlara en başından beri saygı duymalıyız.