Doğum sırasında ölen anne sayısında artış mı azalış mı var

BM'nin AIDS'le ilgili rakamsal abartılarının bir benzeri, 'doğum sırasında ölen annelerde'de mi yaşanıyor? 'Felaket tellallığı yapanlar daha fazla para alır' ve 'Destekçilik bazen bilimin önüne geçiyor' yorumları; gerçek rakamları açıklayanlara baskı var iddiaları...



Her yıl doğum sırasında ölen anne sayısında dünya ölçeğinde azalma olup olmadığı tartışmalara yol açtı.

Saygın İngiliz tıp dergisi Lancet, yayımladığı bir araştırma raporunda, doğum sırasında ölen anne sayısında dünya ölçeğinde 28 yılda yüzde 35 oranında azalma olduğunu belirtirken, BM tarafından hazırlanan bir raporda ölü sayısında önemli bir azalma olmadığı ileri sürüldü.

Washington Üniversitesi Sağlık Ölçümleri Enstitüsü'nden Christopher Murray ve meslektaşları, 1980'de 500 bin civarında olan doğum sırasında anne ölümünün 2008'de 343 bin civarına düştüğünü belirledi. Bill ve Melinda Gates Vakfı tarafından finanse edilen araştırma, istatistik modellemenin yanı sıra eskisinden daha fazla veriye dayanarak yapıldı.

Ancak Dünya Sağlık Örgütü bünyesindeki Annelik, Yenidoğan ve Çocuk Sağlığı için Ortaklık girişiminin dün yayımladığı raporda, "detaylı çözümlemelerine" göre, halen her yıl 350 bin ila 500 bin arasında kadının doğum sırasında öldüğü bilgisine yer verildi.

Bu raporda, verilerin nereden alındığının yanı sıra bu kadar geniş bir aralığa sahip rakamlara ulaşmak için hangi tür çözümlemenin kullanıldığını belirtilmedi.

Raporda ayrıca BM yetkilileri, gelişmekte olan ülkelerde anne ve çocukları kurtarmak için 2011 ile 2015 arasında her yıl 20 milyar dolara ihtiyaç duyulduğunu ileri sürdüler.

Ortaklık direktörü Dr. Flavia Bustreo, kendi çalışmaları ile Lancet'in yayımladığı çalışmanın arasında herhangi bir çelişki olduğunu reddederek, "Rakamlar üzerindeki tartışma devam edebilir. Ama biz bunu da iyi bir haber olarak görüyoruz. En azından anne sağlığı açısından bir umut var" diye konuştu.

DERGİYE BASKILAR
Lancet genel yayın yönetmeni Richard Horton ise anne sağlığının korunması için çalışan kesimlerin, raporlarının yayımının en azından Eylül'e kadar ertelenmesi için dergiye baskı yapmalarının kendisini hayal kırıklığına uğrattığını belirtti.

Baskılar konusunda Lancet'de bir yorum da yazan Horton, AP'ye yaptığı açıklamada, anne sağlığının korunması projelerini destekleyenler "Düşük anne ölüm oranını, mesajlarını zayıflatan bir şey olarak görüyorlar. Destekçilik bazen bilimin önüne geçiyor" dedi, ancak baskı yapan grupların ya da kişilerin adını açıklamadı.

Dünya Sağlık Örgütü'nde ortaklığıhn Ortaklık direktörü Dr. Bustreo, Lancet'in raporunu yayımlamayı ertelenmesi için baskı yapılmasıyla herhangi bir ilişkileri olmadığını söyledi.

BM, anne ve çocuk sağlığı konusunda bu hafta New York'ta uzmanlar ve devlet başkanlarının katılacağı bir toplantıya ev sahipliği yapacak.

RAKAMLARIN POLİTİKASI
Kamu sağlığı alanındaki sorunların çözümünde elde edilen ilerlemelerin, sağlık projelerinin finansmanını sıkıntıya sokabildiği dile getirilirken, BM'nin AIDS'le ilgil tutumu buna örnek gösteriliyor.

AIDS ile mücadele yetkilileri, yıllarca AIDS salgının dünya çapında sıradan insanlar arasında yayılabileceği uyarısında bulunmuşlar ve 40 milyondan fazla kişinin AIDS olduğunu ileri sürmüşlerdi. Buna uygun olarak AIDS ile mücadele için sürdürülen projelere verilen para da hızlanarak artmıştı.

Daha sonra, AIDS'li insan sayısına ilişkin rakamların abartıldığı kabul edilmiş ve sayı 33 milyona indirilmişti.

Londra'da faaliyet gösteren Uluslararası Siyasa Ağı adlı düşünce kuruluşu uzmanlarından Philip Stevens, "BM yardım parası akışını korumak için hastalık rakamları abartma gibi bir geleneğe sahip, dolayısıyla bu konuda daha az olan rakamlara daha çok güveniyorum.

Bu da verileri manipüle etseler ve şişirseler de, daha çok felaket tellallığı yapanların daha fazla para aldığının kanıtı" diyor.