Gebelik sarılığı nedir?

Gebelikteki klasik belirtiler olan bulantı, kusma, memelerde hassasiyet olması, halsizlik ve kilo alma gibi bulguların olması beklenen şeylerdir. Ancak derinizde kaşıntı olursa bu ne anlama gelir acaba, hiç düşündünüz mü? Özellikle gebeliğin sonlarına doğru gelişen ve gebelik sarılığı olarak bilinen durumda, el ve ayaklarda belirgin olarak hissedilen yoğun kaşıntı hissi olur. Sarılık, genel olarak, karaciğerden, yiyecekleri hazmetmemize yarayan safra dediğimiz sıvının akımında, tıkanıklık olması durumudur. Bu tıkanıklık durumu karaciğerin dışından veya içinden olabilir. Gebelikte oluşan sarılık, karaciğer içinden olan tıkanıklıktan dolayı oluşur. Kaşıntının dışında, sizde başka sorunlara da yol açabilir. Ayrıca bebeğinizin gelişiminde de tehlikeli durumlar yaratabilir. Bu yüzden, genelde erken doğum tavsiye edilir.

Belirtileri

• Yoğun kaşıntı hissi

• Koyu renk idrar yapılması

• Açık renkte dışkı yapılması

• Göz beyazının ve derinin sararması

• Karın ağrısı

Özellikle avuç içi ve ayak tabanlarının kaşınması, gebelik sarılığındaki tek belirti olabilir. Kaşıntı geceleri daha dayanılmaz hale gelebilir. Kaşıntı, gebeliğin son üç ayında daha sık rastlanan bir belirti olmasına rağmen, bazen daha erken dönemde de başlayabilir.

Neden olur?

Gebelik sarılığının nedeni tam olarak bilinmez. Ancak bu durumu tetikleyenin, gebelik hormonları olduğu düşünülmektedir.

Yiyeceklerin sindirilmesinde yardımcı olan safra, karaciğer tarafından üretilerek safra kesesinde depolanır. Gebelik hormonları, safra kesesinin iyi çalışmasını engelleyebilir. Bazen safra akımını yavaşlatır, hatta bazen tamamen durdurur bile. Sonuçta safra kesesinde biriken fazla safra, kana karışır. Bu da gebelik sarılığını oluşturur. Gebelik sarılığının oluşmasını artıran risk faktörleri şunlardır;

• Ailede veya daha önceki gebeliğinde, gebelik sarılığı hikayesi olanlar

• Karaciğerinde hastalık olanlar

• İkiz gebeliği olanlar

Gerçekten de eğer daha önceki gebeliğinizde, gebelik sarılığı geliştiyse sonraki gebelikte gelişme olasılığı %70 gibi yüksek bir oranda olmaktadır.

Doktora ne zaman gitmeli?

Gebelikteki sarılık belirtilerinden her hangi biri geliştiyse hemen doktorunuza başvurun. Tekrar hatırlatalım;

• Aşırı kaşıntı
• Koyu renk idrar
• Açık renk dışkı
• Gözlerde ve deride sarılık
• Karın ağrısı

Teşhis

Eğer doktorunuz sizde gebelik sarılığından şüphelendiyse, geçmişteki sağlık sorunlarınızla ilgili soru soracak ve sizi muayene edecektir. Karaciğerinizin nasıl çalıştığını anlamak ve kanınızdaki safrayı ölçmek için gerekli kan tahlilleri yapılacaktır. Ayrıca ultrasound ile karaciğer ve safra kesenizin durumuna da bakılacaktır.

Nelere yol açabilir?

Gebelik sarılığı, annenin vücudunda, yağda eriyen vitaminlerin emilimini engelleyebilir. Kaşıntı, doğum yaptıktan birkaç gün sonra geçecektir. Başka karaciğer probleminin görülmesi oldukça nadirdir.

Bebekteki sorunlar ise daha ciddidir. Bilinmeyen nedenlerden ötürü erken doğum riski artmıştır. Ayrıca gebelik kesesindeki sıvıda mekonyum (bebek anne karnında iken bağırsaklarının içindeki madde yani dışkısı) görülür. Eğer doğum sırasında bebeğiniz mekonyumu solursa, solunum problemi yaşayacaktır. Ayrıca gebeliğin sonlarına doğru, bebeğinizin daha karındayken ölme riski de vardır. Bu tür ciddi sorunlar nedeniyle doğum, erken bir tarihe alınır.

Tedavi

Tedavide iki amaç vardır. Kaşıntıyı gidermek ve başka sorun çıkmasına engel olmaktır. Kaşıntıyı gidermek ve safra akımını artırmak için ilaçlar verilebilir. Ayrıca kaşıntı giderici losyonlar ve kaşınan yeri soğuk suyla yıkamak rahatlatıcı olabilir.
Karaciğerinizin nasıl çalıştığını anlamak ve kandaki safrayı ölçmek için belli aralıklarla kan tahlili ve ultrasound yaptırmanız gerekecektir. Bebeğinizin durumunu anlamak içinse NST (non stress test) yaptırmanız uygun olur. Bu test ile bebeğinizin belli bir zaman aralığında, ne sıklıkta hareket ettiği ve hareketle kalp hızında ne kadar artış olduğu kontrol edilir.

Yapılan tüm testler normal bile olsa doktorunuz erken doğum yapılmasını tavsiye edebilir. 38 hafta civarı veya eğer durumunuz ağırsa daha erken dönemde de doğum yapılabilir. Erken doğum yapmak haberi size korkutucu gelebilir ancak doktorunuz hem sizin hem de bebeğinizin sağlığını düşünerek bu kararı verecektir. Unutmayın ki bazen erken doğum yapmak, oluşabilecek daha ciddi sorunları engellemede en iyi yoldur.