Amaç 2023 yılında virüsü ortadan kaldırmak!
Hepatit C tedavisinde ülkemizde yeni uygulanmaya başlayacak olan üçlü tedavi umut veriyor. Böylece hem daha önce yanıt alınamayan hastaların yüzleri gülecek hem de yeni yöntem ile tedavinin başarı oranı artacak. Amaç 2023 yılında virüsü ortadan kaldırmak...

Hepatit karaciğerin iltihaplanması anlamına geliyor ve en sık görülen nedenin hepatit virüsleri olduğu belirtiliyor. Hepatit virüslerinin karaciğerde başlattıkları iltihap ve yıkım hastalığın sürekliliği, yıkımın ilerlemesi, karaciğer yetmezliği, siroz ve karaciğer kanserine neden oluyor. Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi İç Hastalıkları ve Gastroenteroloji Uzmanı Doç Dr. Mehmet Sait Buğdacı, “Hepatit virüsleri insanlarda; milliyet farklılığı gibi farklı alt gruplara ayrılıyor. Bu alt grup virüsler A’dan G’ye kadar alfabetik harflerle sınıflandırılıyor” diyor ve Hepatit C’nin de bunlardan biri olduğuna dikkat çekiyor. Sorun dünyada 300 milyonu aşkın insanı etkilerken ülkemizde son yapılan bilimsel araştırma (TURKHEP 2010) hastalıktan etkilenen kişi oranının yüzde 1 civarında olduğunu gösteriyor. Hepatit C virüsünün tüm dünyaya yayılmış olan 7 büyük soyağacına sahip olduğu belirtiliyor. Bu soyağacı basitçe 1’den 7’ye kadar numaralandırılıyor.

TEDAVİSİ NASIL?
“Ülkemizde en sık 1b No’lu soyağacı görülüyor” diyen Buğdacı, tedavilere en kötü yanıt veren soyağacı tipinin bu olduğunu söylüyor. Hepatit C virüsü önceleri sadece interferon ile tedavi edilirken günümüzde hastalığın tedavisi interferon + ribavirin etkenmaddeli ilaçlarla gerçekleştiriliyor. Eskiden haftada 3 kez uygulanan interferon tedavisi ileri teknoloji sayesinde günümüzde haftada 1 kez uygulanıyor. Hepatit C olgularında soyağacı tedaviye yanıtı etkileyen en önemli faktör olarak görülüyor. Bu kapsamda g2 ve 3 soyağacına sahip türler tedaviye iyi yanıt verirken 1 soyağacına sahip türlerden istenilen yanıtın alınmadığı belirtiliyor. (Soyağacı 1b olguları ikili tedaviye yüzde 40 oranında yanıt veriyor.)

Ülkemize giriş yapan ve ilgili kaynaklarca SUT (Sağlık Uygulama Tebliği) 2013’te kabul edilerek genel kullanıma geçip devlet tarafından ödenecek olan ilaçlar standart ikili tedavi olan interferon ve ribavirin tedavisine ilaveten proteaz inhibitörlerini kapsıyor. Doç. Dr. Buğdacı, uygulanacak 3’ lü tedavi ile 48 haftalık tedavi süresinin 24 haftaya ineceğine ve virüsün vücuttan tamamen yok edilme oranının (kalıcı virolojik yanıt) soyağacı 1 hastalarında yüzde 40’lardan yüzde 80’lere ulaşacağına dikkat çekiyor.

KİMLER YARARLANACAK?
Üçlü tedaviden daha önce hiç tedavi görmemiş kişilerin yararlanabileceği belirtilirken, en avantajlı grubun ikili tedaviden yarar görmeyenler olduğu belirtiliyor. Tedavi şansının daha önceleri ikili tedavi görmüş ancak hastalıkları nükseden hastalarda yüzde 80, hiçbir fayda göremeyen ikili tedaviye cevapsız hastalarda ise yüzde 30 olduğu bildiriliyor. Karaciğer biyopsisi sonucunda hastalığın ilerlediği tespit edilen grubun da üçlü tedaviden yararlanabileceği, bu amaçla ilgili hastaların gastroenteroloji polikliniklerine başvurmaları öneriliyor.

HEPATİT C BELİRTİLERİ
HEPATİT C hastalığının erken dönem belirtileri arasında; halsizlik, yorgunluk, kas-eklem ağrıları ve sarılık atağı bulunuyor. Bunlar arasında hastalığın en önemli belirtisinin gözlerde ortaya çıkan sarılık olduğuna dikkat çekiliyor. Gözlerdeki sarılık geçici olduğu için bu türden şikâyetleri olanların sağlık kuruluşlarında hepatit taraması yaptırmaları öneriliyor. Hepatit C’ye bağlı siroz oluşumunda; yemek borusunda varisler, varis kanamaları, karında su toplanması sonucu karın şişliği, dalak büyümesi ve şuur kaybı atakları meydana geliyor.

VİRÜS 2023'TE YOK EDİLEBİLİR
DOÇ. Dr. Mehmet Buğdacı, şu an araştırma aşamasında olan çalışmaların 2. nesil proteaz inhibitörlerinde virüsün vücuttan yüzde 90-100’ler gibi yüksek oranlarda yok edildiğini söylüyor. Sıkı kan merkezi kontrolleri ve uygun tedavi ile 2023 yılında virüsün insanlardan yok edilmesi mümkün görülüyor.

ÜÇLÜ TEDAVİ ALACAK JASTALAR NELERE DİKKAT ETMELİ?
Bu hastaların gösterdikleri en önemli belirtinin cilt döküntüleri olduğuna dikkat çekiliyor. Ayrıca aşırı sinirlilik, depresyon, kolay kanama-morarma ve boğaz ağrısı olduğunda da mutlak kontrol gerekiyor. İkili tedavide 4, 12 ve 24. haftalarda HCV RNA testi ile tedaviye verilen yanıt değerlendirilirken, üçlü tedavide bu teste 8. haftada da bakılması gerekiyor.

Ceyda Erenoğlu, Hepatit C, Doç Dr. Mehmet Sait Buğdacı, Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Sağlık Uygulama Tebliği, SUT