Bademcik ve Genizeti (Tonsil ve Adenoid) Hastalıkları



Vücudun bağışıklık sisteminde rol oynayan tonsil (bademcik) ve adenoidler (genizeti) özellikle çocukluk çağında sık olarak infekte olmalarıyla büyük sorun yaratırlar. Bademciklerin bakteriyel enfeksiyonları önce antibiyotiklerle tedavi edilmelidir. Ancak bazen bademcik ve genizetinin (geniz eti) alınması gerekebilir.
Ameliyat şartları
Tonsil ve adenoidlerin çıkartılması için en sık konulan endikasyon, sık olarak tonsillit atakları geçirilmesidir. Her sene 3 den fazla tonsillit atağı geçirilmesi ameliyat kararı için yeterlidir. Bunun dışında solunum problemi yaratacak kadar tonsil büyümeleri, uyku apnesi oluşturması, çene ve dişlerde şekil bozukluklarına yol açması ve tekrar eden apselere yol açması da ameliyatı düşündürecek bulgulardandır. Çocuklarda erken yaşlarda görülen ateşli konvülsiyonlarda da (havale) atakların önlenmesi amacıyla ameliyat yapılmalıdır. Burun arka tarafında genizde yerleşim gösteren genizeti (adenoid) varlığında ise hastanın şikayetleri genellikle sık geçirilen bir üst solunum yolları infeksiyonu şeklindedir. Adenoid hipertrofisi (aşırı büyümesi) durumunda hastanın tipik olarak nefes alma güçlüğü, horultulu ve ağzı açık uyuma yakınmaları vardır. Adenoid hipertrofisinde burun solunumunun kalkması sonucunda ağız solunumu yerleşir ve yüz belirgin bir şekil alır (adenoid yüz). İleri derecede solunum sıkıntısı ve uyku bozuklukları çocuğun gündüz yaşantısını da etkiler. Üzerine kolaylıkla eklenebilen ortakulak problemleri (orta kulak infeksiyonları, orta kulakta sıvı birikmesi ve kulak zarında çökme) nedeniyle oluşan işitme kayıpları durumu daha da ağırlaştırır ve çocuğun sağlık durumu yanında iletişim kurma yetersizliği nedeniyle sosyal durumu ve okul başarısı da bozulur.

Adenoid Yüz



Ameliyatları (Tonsillektomi, Adenoidektomi, Adenotonsillektomi)
Tonsil ve adenoidler hastalığın durumuna göre birlikte veya ayrı çıkartılabilirler. Sadece tonsil çıkartılırsa tonsillektomi; sadece adenoid çıkartılırsa adenoidektomi; birlikte çıkartılırsa adenotonsillektomi ameliyatı adı verilir. Tüm dünyada en sık yapılan ameliyatların başında gelen bu ameliyatların kararı verilirken çok dikkatli davranılmalı ameliyattan önce özellikle varolabilecek kanama ve pıhtılaşma bozuklukları mutlaka araştırılmalıdır. Bu konuda en sık yapılan hatalardan biri de belirgin veya gizli bir damak yetersizliği durumunda ameliyat yapılmasıdır. Bu durumda ameliyattan sonra hastada yutma ve konuşma fonksiyonlarında bozulmalar görülecektir.
Cerrahi tercihen genel anestezi altında uygulanmaktadır. Ameliyat yapılacak ameliyathanenin tüm teknik donanıma sahip olması istenmeyen durumların önüne geçecektir. Maddi kaygılarla uygun olmayan ameliyathanelerde ve uygun olmayan anestezi teknik ve ilaçlarıyla yapılan ameliyatlar erken dönemde problem görülmese bile organizmada hasara neden olabilmektedir.
Komplikasyonları: Adenotonsillektomi her KBB hekimi tarafından başarıyla yapılabilecek bir ameliyattır. Problemler daha çok doğru konulmayan tanı, dikkatsiz ön araştırma ve uygun olmayan ameliyathane şartlarıyla gelişmektedir. Ancak tüm şartlar sağlansa bile kanama gibi bazı olumsuzluklar ender olsa bile görülmektedir. Ameliyat sonrası hastanın kaybedilmesi iyi şartların sağlanması halinde ihmal edilecek kadar çok düşük bir düzeydedir.
Ameliyat sonrası dönem: Sadece adenoidektomi ameliyatı yapılan hastalarda fazla problem yaşanmaz ve ağrı sorun olmaz. Özel bir diyete de gereksinim yoktur. Ancak tonsillerin alındığı tonsillektomi ameliyatından sonra ağrı özellikle erişkinlerde sorun yaratır. Yutma başlangıçta ağrılı ve sorunludur. Ancak tüm yakınmalar 10-14 gün içerisinde ortadan kalkar. Hastaya ağrı kesiciler (aspirin dışında) ve giderek normale geçen yumuşak bir diyet verilir