Çocukların çoğunluğu ilk yaş günlerine yakın tarihlerde yürümeye başlarlar. Bununla beraber daha önce ve sonra yürüyenler azımsanamayacak kadar çoktur. Çocuklar yürümeye ilk başladıklarında anne-babaların ilk sorusu nasıl bir ayakkabı giydirilmelidir olmaktadır. Hızla büyüyen çocuklarda bu soru sık sık değişen her ayakkabı ile gündeme gelir.

Bu sorularınıza yardımcı olabilmek için Amerikan Ayak ve Ayak bileği Ortopedisi Derneği’nin ve kişisel önerilerimizi sizlere aktarmaya çalışacağız. Burada şu soruları cevaplamaya çalışacağız;

Ayakkabılar nasıl rahat olur?
Ayakkabılar nasıl yapılmış olmalıdır?
Çocukların yaşına göre ayakkabı seçimi nasıl olmalıdır?
Ayakkabıların rahatlığı
Öncelikle ayakkabıların uzunluğu, genişliği ve yüksekliğine dikkat edilmelidir. Uygun boyutta olmayan ayakkabılar tırnak batması, çekiç parmak, nasır gibi hastalıklara neden olabilir. Çocukların hızlı büyüme dönemlerinde her 3-4 ayda bir yeni ayakkabı ihtiyacı olabilir. 16 ay altında çocuklarda, ayak 2 ayda 2 numara büyüyebilir.16-24. aylarda ayaklar 3 ayda 2 numara büyürken, 24-36 aylık küçük çocuklarda 4 ayda 2 numara, 2 yaşından sonra 4-6 ayda 2 numara büyür.

Çocukların %70 i D veya E genişliğinde ayakkabı giyerler. Erkek çocukların çoğu E genişlikte, kız çocukların çoğu D genişlikte ayakkabı giyerler. Hazır ayakkabıların çoğu yeterli genişliğe sahiptir. Yükseklik kontrol edilirken parmak üzerlerine bası olmaması parmakların rahat hareket etmesine dikkat edilmelidir.

Ayakkabının başlangıçtan beri rahat olmalıdır.Eğer yeni ayakkabılarda rahatlık için biraz yumuşama yada eskime gerekiyorsa o ayakkabı çocuğunuz için değildir.

Ayakkabı yapısı
Ayakkabı yapısı denince 4 bölüm akla gelir. Üst parça, iç taban, dış taban ve topuk.

Üst Parça
Ayakkabının üst kısmı deri, kanvas veya delikli bir materyalden yapılmış olmalıdır. Bu malzeme hava geçiren, terleme ile ayakta oluşan nemi dışarı atabilen malzemeden yapılmış olması önemlidir. Plastik gibi yapay maddelerden kaçınılmalıdır.

Taban içi
Taban içinin ter emici bir maddeden yapılmış olduğundan emin olunmalıdır. İç kısmı destekli taban tercih edebilirsiniz. Aslında çocukların çoğu böyle bir desteğe ihtiyaç duymazlar. 18 ay altındaki bebeklerin hemen hepsi düz tabandır. Taban iç girintisi tam olarak 6-8 yaşlarında oluşur.

Taban altı
Taban malzemesi yeri sağlam tutan, kaymayan ve esnek bir malzemeden yapılmış olmalıdır. Sert ve yüksek tabanlar küçük çocuklarda sendelemelere ve düşmeye neden olabileceğinden kaçınılmalıdır.

Topuk
Bebeklerde ayakkabıda topuğa ihtiyaç yoktur. Düz taban yürümeye yeni başlayan bebeklerde yürüyüşü kolaylaştırır. Daha büyük çocuklarda 2 cm yi geçmeyen topuklar kullanılabilir. Daha yüksek topuklar ayağın öne doğru kayarak parmakların bükülmesine neden olur.
Yaşa uygun ayakkabı
Çocuklarda ayakkabı seçiminde ana faktör yaşa göre seçim yapmaktır.

Yürüme öncesi ayakkabı
Yeni doğanlar ve süt çocukları ayakkabıya ihtiyaç duymazlar. Onlara sıcak tutan patikler, çoraplar giydirebilirsiniz. Ayakkabılar ev dışında korunma için giydirilebilir. Özel bir nedenle sert bir destek önerilmemişse ayakkabılar bir bebek ayağına benzer biçimde yumuşak ve yuvarlak hatlı olmalıdır.

Küçük çocuk ayakkabıları
9 ay-3 yaş arası çocukların ayakları fazlaca terlediğinden mutlaka nefes alan materyalden yapılmış ayakkabılar seçilmelidir.

9-10 aylık çocuklarda yüksek boğazlı ayakkabılar seçilmelidir. Bu tipler spor ve oxford tipi ayakkabılardan daha güvenlidir.Deri veya kanvas ayakkabılar küçük ve tombul ayaklarda daha az kayarlar. Ayakkabı tabanı avuç içiniz gibi yumuşak olmalıdır. Yumuşak taban ayağı iyi kavradığı, kaymadığı için yeni yürümeye başladığı dönemlerde düşmeyi engeller. Bu ayakkabıların hafif olması çocukların yürürken daha az enerji harcamalarını sağlar.

Yürüme döneminden okul yaşına kadar çocuklarda rahatlık ön planda olmalıdır. Çocuğun aktivitelerinde uygun ayakkabılar giyilmesi sağlanmalıdır.

Okul çağı çocuklarında ayakkabı
Okul çağı çocuklarda ayakkabıların sağlığı kadar biçimide önemli olmaya başlar. Sandaletler, spor ayakkabılar, tırmanma ayakkabıları vb seçimler yapılabilir. Bu ayakkabıların esnek, iyi havalanan amaca uygun kullanılan ayakkabılar olmasına dikkat edilmelidir.

Herşeye rağmen ayaklarda normal dışı her hangi bir bulgu görürseniz hemen bir doktora başvurunuz.