başarılı insanların özellikleri - başarının sırrı - tatil ve başarı
Başarılı insanların en büyük sırrının çalışmak, çok çalışmak, hep çalışmak olduğuna dair bir inanç vardır toplumun genelinde. Bu düşünceye göre başarılı insanlar; durmadan, dinlenmeden, gece gündüz çalışan işkolik tiplerdir hep. Oysa kazın ayağı öyle değil. Evet çok çalışmak başarıyı getiriyor. Ancak başarılı insanların tek düsturları çalışmak değil. Bu insanlar iş dışındaki zamanlarını nasıl değerlendireceklerini, daha doğrusu hem faydalı ama hem de “keyifli” bir biçimde nasıl değerlendireceklerini çok iyi biliyorlar. Başarının sırrı da işte tam olarak bu... Bilhassa çok çalışıp da başaramayanlara; yerinde ve zamanında, verimli ve keyifli çalışanların tatil alışkanlıkları hakkında hazırladığımız bu dosyayı okumalarını şiddetle tavsiye ederiz.


 Başarıyı yakalamak için; başaranların hikayelerini, sırlarını araştırmanın, incelemenin irdelemenin kitapta yeri var. Hazır yaz da gelmiş... Dedik ki “Başarılı insanların tatil alıkanlıkları”nı inceleyelim bu sayıda. Sadece incelemeyelim, bu konudaki görüş ve önerilerini de okuyucularımıza aktaralım... Seçtiğimiz isimlerin; tatilin etkili ve verimli değerlendirilmesiyle ilgili tecrübe ve önerileri, dosyanın röportajlar bölümünde incelenebilir. Ancak biz öncelikle okuyucularımızla tatil kavramı ve alternatif tatil etkinlikleriyle çeşitli görüş ve önerileri de paylaşmak istiyoruz...

 Gerçekten Gerekli mi?

 Tatil konusunda kafalar oldukça karışık. Kimi: “Dünyayı boşverir; deniz, kum ve güneşten başka da tatil tanımam.” derken kimileri de “Efendim bildiğiniz gibi tatil kelimesi ataletten (durgunluk) gelir. Bu yüzden de tatile karşıyım.” modunda. Oysa aslında her ikisi de yanlış. Çünkü aslında her ikisinin de doğruluk payı var. Bütün iş; dengeyi tutturup, ölçüyü kaçırmamakta.

 Memory Center Nöropsikiyatri Merkezi uzmanlarından Psikolog Yıldız Burkovik; tatili "Hayatın getirdiği sıkıntıların gerginleştirdiği insanı, hayata yeniden hazırlamak." şeklinde tanımlıyor. Aynı konuyla ilgili olarak Nörolog Doç. Dr. Serdar Dağ ise “Kural olarak herhangi bir ortamdan zarar görüyorsak, öncelikle o ortamdan uzaklaşmak gerekir. Yorulan beynimizin daha fazla yıpranmasını önlemek ve onu dinlendirmek için en iyi formül; zaman zaman iş ortamından uzaklaşmak, yani tatile çıkmaktır. Tatil süresince spor yapmak, mümkün olduğunca açık havada bulunmak, işi düşünmemek ve hobilerimizle ilgilenmek; bizi zinde kılar.” diyor.

İşgünü ve İşgücü Kaybı mı Verimlilik Artırıcı mı?

Tatil ister pasif, ister aktif olsun; öncelikle sene boyunca zihin ve vücutta biriken stresin azalmasını, atılmasını sağlıyor ki dinlenme adına tatilden umulan başlıca fayda da bu. Bu süreç sayesinde: Zihin genel olarak daha rahat ve daha sâkin bir duruma geliyor. Kişinin kendine olan güveni, mutluluğu, huzuru ve yaşam coşkusu artıyor, endişe ve korkuları giderek azalıyor. Bütün bunların sonucu olarak da çözüm üretme yeteneği artıyor. Yani kısa bir süre de olsa işlere ara vererek tatil yapmak; zahiren işgünü ve işgücü kaybı gibi görünse de aslında tam tersine; performans ve verimlilik artırıcı bir unsur.

 Tatil yapmayan yani yeterli ve verimli biçimde dinlenemeyen kişilerse, başta stres olmak üzere; yorgunluk, huzursuzluk, isteksizlik ve halsizlik gibi çeşitli psikosomatik problemler yaşamaktalar. Çünkü stres her ne kadar psikolojik bir problem olsa da etkileri kişinin ruh dünyasında olduğu kadar bedeni üzerinde de kendini gösteriyor. Psikolog Yıldız Burkovik bu konuda şunları söylüyor: "Dinlenmeyen insan gergin olur ve vücudunda kas gerginlikleri meydana gelir. Bedeninde sekmeler oluşur. Damarlarda daralmalar ortaya çıkar. Dolayısıyla hücrelere giden kan miktarında azalma meydana gelir. Damarlar farklılaştığı için, bu durum beyin kanamalarına kadar gidebilir. Eğer vücutta herhangi bir bölge veya organ hassas ise orada hasar oluşmaya başlar. Önce gastrit, ülser, sonra da mide kanseri oluşabilir. Hatta gerginliğin, kadınlarda kemik erimesinin hızlanmasına dahi sebep olduğu belirtilir."

 Stresten arınmanın etkileriyse; yine sadece zihinde değil vücudda da kısa sürede görülüyor. Bu sayede iç salgı bezlerinin çalışması normalleşiyor. Ruhsal ve bedensel hastalıklar azalıyor. Var olanlarsa giderek iyileşme yoluna giriyor.

 Kısacası: Uzmanların anlattıklarından yola çıkacak olursak; tatilin aslında gayet gerekli ve faydalı bir şey olduğunun tartışmasız, nasıl ve hangi biçimlerde yapılmasının daha doğru ve yararlı olduğunun ise tartışılabilir bir konu olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

 Tatili Nasıl Değerlendirelim?

 Tatil zamanları aslında işleri tümüyle boşverdiğimiz, gelişimimizi durdurup atalete kapıldığımız, boşa harcanmış zamanlar değil; bilakis kendimizi geliştirmek ve maddi manevi güçlenmek adına karşımıza çıkmış fırsat zamanları. İnsan vücudu denilen sistemin belli bir kapasitesi var ve ona kendini yenilemesi ve dinlenmesi için zaman tanımak gerekiyor. Belki de tatil için yapılabilcek en doğru tanım da bu. Tabii ki bunun tek yolu; iki hafta boyunca plajda sere serpe uzanıp yatmak değil. (O da hepten olmaz değil. Sonuçta herkesin rahatlama yöntemi farklı. Bir de çalışmak demek; illa bedensel aktivite sergilemek demek değil. Belki plajda yatan adam kafasında dünyaları kurtaracak projeler geliştiriyordur. Olamaz mı?) Tatili verimli ve faydalı değerlendirmenin belki yüz, belki binlerlerce farklı yolu var. Hepsine birden değinemeyeceğimize göre başarılı insanların tatillerinde yapmayı en çok tercih ettikleri birkaç aktiviteyi sıralayalım sizler için:

 Akraba Ziyaretleri

 Bunlardan ilki -belki de en önemlisi- akraba ziyaretleri. Evet, son zamanlarda alışageldiğimiz deniz, kum, güneş algısının çok dışında bir yaklaşım. Ancak hakkında pek çok hadis bulunan bu konu, dini bir vecibe olmasının dışında; çeşitli psikolojik rahatsızlıkların (dışlanmışlık, yabancılaşma) tedavisinden, sosyal bağların güçlendirilmesine kadar çok önemli bir dizi faydayı içinde barındırıyor. En basitinden ve hiç yoktan; birlik, dayanışma ve sevgi duygularını güçlendirip, gerek bireysel gerek toplumsal hayat kalitesinin artmasına doğrudan etki ediyor. Ki tatilin amacı da toplamda; kişinin (ve içinde yaşadığı, iş gördüğü toplumun) hayat kalitesini, verimliliğini artırmaktan başka bir şey değil.

 Seyahat

 Farklı şehirlere, mümkünse farklı ülkelere seyahatler yapmak da başarılı insanların ortak tatil alışkanlıklarından. Bu onların bilgi ve görgülerini artırdığı gibi farkındalıklıklarını da yükselten aktivitelerden bir olmuş hep. Farklı kültürleri tanıyarak, hayatın sadece bizim baktığımız, bizim istediğimiz gibi değil de başka şekillerde de yaşanabildiğini görmek; kişinin ufkunu genişlettiği gibi hoşgörüsünün artmasını sağlıyor. Bütçe vb. engeller yüzünden seyahat edemeyenlereyse önerimiz; kendi yakın çevrelerini tanımak için küçük gezintilere çıkmaları. Çevre illerden filan değil, en fazla bir ya da iki şehir içi otobüsle ulaşılabileceğiniz kendi şehrinizin, kendi ilçenizin kültürel zenginliklerini keşfetmekten söz ediyoruz.

 Kitap Okuma Programı Oluşturmak

 Kitap okumanın faydalarını şimdi burada tek tek zikretmeye gerek yok. Başarılı insanların tatil alışkanlıkları açısından baktığımızdaysa; onların diğerlerinden farklı olarak; bu işi gayet ciddi ve programlı biçimde yaptığını görüyoruz. Yani rast gele, ellerine ne geçerse onu okumamış bu adamlar. Tatilde okuyacakları kitapların listesini yapıp, belirli bir tarih sınırı koyarak okumuşlar hep. Kitap okumak için“zaman dilimi belirlenmesi” işin en önemli kısmı: İşin ciddiye alınmasını sağlayan, disiplini de beraberinde getiren bir uygulama.

 Gönüllü Faaliyetlere Katılım

 Gönüllü sosyal faaliyetler dendiğinde: Bulunulan il veya ilçelerdeki Dar-ül Aceze, Çocuk Esirgeme Kurumu, huzurevi gibi yerlere gidip; kimsesizlerin gönlünü almaktan, fakir fukara yardımlarına; eğitim ve öğrenci organizasyonlarına katkı sağlamaktan, hayır kurumları için kermes düzenlemeye kadar çok geniş bir seçenekler yelpazesi çıkıyor karşımıza. Bu ve benzeri etkinliklerin Allah rızasını sağlamanın yanı sıra; kariyer, sosyalleşme, duygusal zeka vb. yetenekleri artırdığı biliniyor. Her ne kadar ilk bakışta tatilde yapılmayacak, yapıldığındaysa adına tatil denmeyecek; çalışma odaklı bir uygulama gibi görünse de; başkalarının mutluluğu için -çok küçük dahi olsa- bir şeyler yapan insanların; kendilerini, diğerlerine oranla çok daha mutlu ve başarılı hissetikleri artık bilimsel olarak kanıtlanmış bir vakıa.

 Staj Programlarına Katılım

 Alanlarında başarılı olmuş kişilerin, özellikle uzun yaz tatili dönemlerini, staj başta olmak üzere; mesleki ve kişisel gelişimlerine katkı sağlayacak alanlarda çeşitli faaliyetler göstererek değerlendirdiklerini görüyoruz. Bilhassa eğitimini aldıkları konularda ilerlemek adına; yaz tatillerini hatta okuldan arta kalan zamanlarını staj yaparak geçirenlerin; iş hayatında diplomadan çok daha önemli sayılan mesleki tecrübeye sahip olmaları; onları akranlarından bir adım değil belki; 10, 100 adım ileri taşımış. Akranları daha mezuniyetleri için gerekli olan resmi staj uygulaması için bile pek çok kurum tarafından kabul görmezken, onlar daha mezun olmadan son derece iyi işlere yerleşmişler bile.

 Kültürel Aktivitelere Katılım

 Seminer ve sergiler, konferanslar, fuarlar, kültür festivalleri, sanat kursları ve benzeri kültürel etkinliklere gerek izleyici gerek katılımcı olarak iştirak, başarılı insanların sık rastlanan tatil alışkanlarının başında geliyor.


 Hobiler

 Hayatta başarılı olmak istiyorsanız; mutlaka şu hobiyle ya da bu hobiyle ilgilenmelisiniz ya da illa bir hobiyle ilgilenmelisiniz demek doğru olmamakla birlikte; başarılı insanların, ilgi alanlarına göre birbirinden çok farklı hobilerle meşgul olduğu rahatlıkla gözlemlenebilir bir gerçek. Kişi kuvvetli stres altındayken hobileriyle vakit geçirdiğinde, beyninin dinlenmeyi sağlayan kısmının harekete geçtiğini söylüyor uzmanlar. Ancak burada önemli olan; kişinin kendisini gerçekten dinlendirdiğine inandığı faydalı ve rahatlatıcı bir hobi bulması.

Bir İşten Yorulduğunda Hemen Başka Bir İşe Koyul

 Yukarıda söz edilen bütün bu tatil alışkanlık ve uygulamaları elbette ki mutlak ve standart değil. Ancak alanında başarılı olmuş pek çok isim arasında yaptığımız araştırmalarda; söz konusu uygulamaların hepsinin, birden fazla kişi tarafından uygulanmış ve/veya tavsiye edilmiş olduğunu görüyoruz. Birbirinden çok farklı gibi görünen bu uygulamalara baktığımızda; aslında hepsini birden kapsayan ve işin hakikatini de ifade eden tek bir gerçekle karşılaşıyoruz: Bütün bunlar “Bir işten yorulduğunda hemen başka bir işe koyul...”(İnşirah ayetinin farklı şekillerde uygulanmasından başka bir şey değil.

 Sinan Özgenç