Eleman seçme ve işe alma görüşmeleri yapan insan kaynakları yöneticilerinin çok yaygın karşılaştıkları bir durum var.

Adaya "kendinizden bahseder misiniz?.. Siz nasıl bir insansınız?.." tarzında bir soru sorduklarında genellikle aldıkları cevap, "vallahi ne desem bilmem ki..., yani nasıl söylesem..., arkadaşlarım benim çok sevecen, çalışkan, dürüst, özverili, ekip çalışmasına yatkın olduğumu söylerler" şeklinde bir cevap alırlar.

Bu durum, adayın kendisi hakkında tarafsız olamayacağı ve bu nedenle inandırıcılığının zayıf kalacağı endişesi ile fazla konuşmak istemediğini düşündürebilir. Kendisi hakkında konuşmamak alçak gönüllülük olarak da algılanabilir. Ancak, gerçekte durum, çoğu kez adayın kendisini iyi tanımamasından ve doğru bir şekilde tanıtacak ifade yeteneğine sahip olmamasından kaynaklanır.

Günümüzde, kendi özelliklerini, üstün ve zayıf yönlerini, genel eğilimlerini, temel tercihlerini, yaşamına yön veren inanç ve değerleri tam ve doğru olarak bilmeyen çok sayıda genç insan -ne yazık ki- iddialı bir şekilde iş aramaktadırlar. İş ve meslek seçmek ve bir kariyer yapmak isteyen insanların her şeyden önce kendilerini iyi tanımaları gerekiyor. Bu belki kolay bir süreç değil. Ancak, iş yaşamında başarılı olmak, sağlıklı ve sürekli iş ilişkileri kurmak, genel anlamda huzurlu ve güvenli bir hayat yaşamak açısından son derece önemli.

Kendisini iyi tanımadığı için özelliklerini, yeteneklerini, değerlerini ikna edici bir şekilde ortaya koyacak cümleleri kuramayan, uygun sıfatları bulamayan insanlar çoğu kez olduklarından daha az değerli görülürler. Bu nedenle de hak ettikleri ve gerçekten etkili olacakları iş fırsatlarını kaçırırlar. Diğer taraftan, kendilerini gerçekte olduklarından daha farklı ve üstün gören ve gösteren ve bu konuda oldukça başarılı olan insanlar da var. Kendilerini olduklarından farklı gösterme çabalarında başarılı olmalarının temel bir nedeni buna kendilerinin de inanmaları.

Bir insanın kendini tanıması, tarafsız bir şekilde değerlendirmesi ve bunu açık bir şekilde ifade etmeyi öğrenmesi çoğu zaman kolay ve hızlı olmayan, bazı durumlarda da cesaret gerektiren bir süreç. Gerçeklerle yüzleşmek, eksik ve zayıf yönlerini kabul etmek, gerçekte ne olduğunu ve ne olmadığını yüksek sesle dile getirmek cesaret isteyebilir. Ancak, uzun dönemli beklentiler, sağlıklı ve sürekli ilişkiler söz konusu olduğunda yapılması gereken elbette budur.

Bir insanın kendini tanıması için en az dört konuda tam ve doğru bilgi sahibi olması gerekiyor. Bunlar; bilgileri, becerileri, istekleri ve inançları ile ilgili bilgilerdir. Dilerseniz şimdi o bilgileri paylaşalım:

1- Efendim öncelikle, neyi bilip neyi bilmediğimizi iyi bilmeliyiz. Eğitimle ya da yaşayarak öğrendiklerimizin neler olduğunun farkında olmalıyız. Diğer bir ifadeye, bildiklerimiz yüzeysel olarak değil, gerçekten anladığımız, özümlediğimiz ve uyguladığımız bilgiler olmalıdır.

2- Yapabildiklerimizi ve yapamadıklarımızı da iyi bilmeliyiz. Doğuştan ya da sonradan kazandığımız yeteneklerimizi, deneyerek geliştirdiğimiz becerilerimizle neleri yapabileceğimizi iyi kestirmeliyiz.

3- İsteklerimizin ve ihtiyaçlarımızın neler olduğunu iyice belirlemeliyiz. İşimizde ve özel yaşamımızda neyin peşinde olduğumuzu, hangi ihtiyaçlarımızı karşılandığımızda heves ve heyecan duyduğumuzu doğru belirlemeliyiz.

4- İnançlarımızı ve değerlerimizi çok iyi bilmeliyiz. Yaşamımızı yönlendiren, kararlarımızın ve uygulamalarımızın temelinde yatan inançlarımızın ve temel değerlerimizin neler olduğunun farkında olarak kararlar almalıyız.

Bunları doğru tanımlayan, açık ve dürüst bir şekilde ifade eden, karşısındakine anlatırken doğru sözcükleri seçerek kendi değerini azaltmayan ya da abartmayan bir kişi işinde ve sosyal ilişkilerinde çok daha başarılı, mutlu, huzurlu ve güvenli olacaktır.