“Neden dişlerim pırıl pırıl parlak ve bembeyaz değil?” diye kendinize sorduğunuz oluyordur. Dişler, çeşitli faktörlerin etkisiyle sarı, kahverengi veya gri görünebilir. Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Diş Hastalıkları ve Tedavisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Türkün, dişlerin zamanla renk değiştirmesine sebep olan faktörleri sıraladı.

1) Genetik faktörler: Dişlerin beyaz olmamasının en önemli sebebi genetik faktörlerdir. Ten rengi ve saç rengi gibi kişilerin diş rengi de birbirlerinden farklı olarak mavi-beyaz, gri- beyaz, kahverengi-sarı veya sarı olabilir.

2) Yaşlanma: Yaşlanan dişte aşınmalar meydana gelir, aşınma sonucu dişe beyaz görünümünü veren mine dokusu incelir ve bunun altındaki koyu sarı dentin dokusunun rengi daha belirgin olarak yansır. Ayrıca incelen minenin yüzeyindeki küçük çatlaklara nüfus eden çeşitli moleküller diş rengini daha da koyulaştırır. Fizyolojik olan bu sürecin dışında, dışsal ve içsel çeşitli faktörlerin etkisiyle diş rengi koyulaşıp parlaklığını kaybedebilir.

3) Yediklerimiz - içtiklerimiz: Dışsal diş renklenmenin sebepleri arasında en çok bilineni tütün ürünleridir. Kola, çay, kahve, şalgam suyu ve kırmızı şarap gibi içecekler; kırmızıbiber, safran gibi baharatlar; vişne, karadut gibi meyveler dişlerde inatçı renklenmelere yol açabilir.

4) Kullanılan ilaçlar: Kansızlık tedavisinde kullanılan demir preparatları veya klorheksidin içeren antiseptik gargaralarda olduğu gibi bazı ilaçlar da diş renklenmelerine yol açar. Ağız bakımı iyi olmayan hastalarda diş plağı ve bunun kireçlenmesi sonucu ortaya çıkan tartar (diş taşı) dişin lekeli görünmesine yol açar. Tüm bu dışsal etkenler arasında ağızdaki bakteri faaliyetlerinin ürünü olan diş çürüklerini de unutmamak gerekir.

5) Diğer faktörler: Gebelikten çocuk 13 yaşına gelene kadar alınan “tetrasiklin” preparatları dişlerde çok koyu kahverengi, gri renklenmelere yol açar. Yüksek oranda flor içeren suların tüketilmesi ve dişleri güçlendirsin diye çocukluk döneminde bilinçsiz olarak alınan flor tabletleri, diş minesinde opak beyazdan koyu kahverengine kadar değişen lekelere ve çukurcuklara neden olur. Çeşitli genetik hastalıklar ve kan hastalıklarında da dişlerde renklenmeler görülür. Kazalar sırasında dişlere isabet eden darbeler sonucu dişin canlılığını yitirmesiyle dişin rengi kahverengine dönüşür. Diş hekimlerinin tedavi amaçlı kullandıkları bazı materyaller de (örneğin, amalgam dolgular) dişlerin rengini bozar.