Çocuklarımızın kitap okumadığı ve her yerde sitem edildiğini görmekteyiz. Veliler okula gider öğretmene şikâyet eder, öğretmen veliye şikâyet eder.’Çocuğum kitap okumuyor’ ya da ‘çocuğunuz kitap okumuyor.’Karşılıklı önerilerde ve yapılan uygulamalardan bahse edilir. Ama hiçbir zaman hatayı ne öğretmen nede ebeveynler kendinde bulmak istemezler. Yeter ki çocuğumuz okusun bunun için ne gerekiyorsa yapmaya hazır olduklarını sık sık belirtirler. Her zaman her türlü kitabı almaya da hazır olurlar. Sıkça da bu vb sorunlarla karşılaşırız.

Çocuklara kitabı anlatmak, onları kitaplarla tanıştırmak, kitabın eğlenceli olduğunu gösterebilmek ve doğru kitapları seçmelerini sağlayabilecek eğitimi vermek için neler yapılacağını öğrenmeye çalışıyorlar. Bilgisayar, televizyon,VCD, DVD playstation hatta cep telefonu dünyasına sıkışmış çocukları oradan çıkarıp kitapların kendi hayal güçlerini güçlendirmeyi,kendi dünyalarını keşfedebilmeyi .kendi duygu ve düşüncelerini özgürce ifade edebilmeyi ,kitapların büyülü ve engin sularına atmak çok da kolay değil. Bunu sağlamak için birçok şeyi bilmek ve uygulamak gerekmektedir.


Ebeveynlerin Kitap Okuma ve Çocuklarına Sevdirme Konusunda Dikkat Etmeleri Gereken Hususlar

Ebeveynler çocukları doğmadan önce cinsiyeti belli olur olmaz bebeğin hazırlıklarına başlarlar. Yatacağı yeri, kıyafetleri, mobilyası vb hazırlıkları yapılır ve tamamlanır. Ancak çok istisnai ailelerde doğmadan önce bebek ve bebekle ilgili kitaplar alınıp okunur. Halbu ki biliyoruz ki hamilelikte yapılan yürüyüş,konuşma,yoga dinlenen terapi müziklerin anne karnın daki bebeğin daha sağlıklı olmasını sağlamaktadır. olumlu etkileri olduğuna göre öncellikle ebeveynler kendilerini bilinçli olarak yetiştirmek için neden kendileri ve bebekleri için kitap okumazlar? Anne karnında annenin bebeğe okuyacakları kitaplarında etkili olacağı kanısındayım. Genelde anneler severken bebeklerini ilerliye yönelik hedeflerinden söz ederler. Oğlum ya da kızım büyüyünce doktor, öğretmen veya asker olacak gibi olumlu telkinler verir. Severken veya uyuturken çok güzel ninniler söylerler. Belki çoğumuzun hala unutamadığı, anneanne ya da annemizin bize söylediği ninniler hala kulağımızda çınlar gibi. Ve çocuklarımıza söyleyebilmekteyiz. Bilinçaltına yerleşir durumda. Öyleyse ilk öğrenme ninni ve masalla başlanmaktadır.

Çocuğunuzun Yaşına Uygun Kitap Seçerken Gözönünde Bulunduracaklarınız

Çocuğa kitap alırken yaşı kadar algılama düzeyi de göz önünde bulundurulmalı, gelişim dönemine uygun dil ve içeriği olmalıdır. Ayrıca onu korkutan, yönlendiren, sindiren, bir düşünceyi benimsetmeye çalışan içeriği olmayan kitaplar seçmemeye de dikkat etmek gerekir. Kitap çocuğun kendini geliştirmesine katkıda bulunmalı, kendisiyle birlikte, yaşadığı toplumun değer yargılarını, özelliklerini öğrenmesine olanak sağlamalıdır. Kitap çocuklara öğüt verme kaygısı taşıyarak, her cümlede ya da sonuçta öğüt verici, çocuğu sınırlayıcı olmamalıdır. Ve son olarak gerçeklere dayanan, bilimsel amaçlardan sapmayan, aynı zamanda çocuğun ilgisini çekecek şekilde kurgulanmış olmalıdır. Bazı kitaplar, masallar çocuklara olumsuz mesajlar vermekte, onların kişiliklerini etkileyebilmektedir . Çok tanınmış bir çocuk romanı olan "Polyanna", çocuklar tarafından özdeşim kurulabilecek bir kahraman değildir. Her olumsuzluğun olumlu yanını bulan ve hep başkaları için çırpınan bir çocuk kahraman, çocuklar için pek de olumlu bir mesaj taşımamaktadır. Aşırı acıklı, zavallı, devamlı ezilen ve horlanan çocuk kahramanlı kitaplar olumlu özdeşim modelleri olmadığı gibi, çocuklarda gelişimsel sorunlara yol açabilirler. Çocukları umutsuzluğa, çaresizliğe alıştıran kitaplar zararlı bile olabilir. Yaşına uygun sayfa sayısı çok uzun ve sıkıcı olmamalıdır.

Kişilik gelişimine katkıda bulunacak ve kendisi ile özdeşleştirebilecek içeriklere anne-babalar kadar eğitimcilerinde dikkat etmesi gerekir. Öğretmen her öğrencinin kişilik özelliğini dikkate alarak geliştirmek istediği yönde kitabın kahramanı ile özdeşim kurabilmesini sağlamalıdır. Çünkü hikâyelerin ve bazen kitapların sağaltım özelliğinin de olduğunu bilmeliyiz. Örneğin: Kendine güveni olmayan, hoşgörü sahibi olmayan, sabırlı olmayan, başarı ve motivasyon gb özelliklerden yoksun olan öğrencilere uygun kitaplar uzman veya öğretmenleri tarafından önerildiğinde ve okutulduğunda müthiş değişimler çocuklarda görülmektedir. Bunun için önerilen kitapların öncellikle öğretmenler tarafından da değerlendirilmesi gerekir.

Bebeklik Dönemi(0-3 yaş )

- Çocuğun ilk dönemlerinde çocuğu kucağınıza alarak kitaba dokunmasını sağlayabilirsiniz.. Basit ve açık bir şekilde resimleri kendisine göstermek ve konuşarak kelime dağarcığını zenginleştirebilirsiniz. Dil gelişimi açısından olumlu katkı sağlayacaktır.
- Kitabın kaliteli olmasına dikkat etmek gerekir. Ağzına alır, yere çarpar veya atabilir. Bu nedenle kitabın sayfaları hemen dağılmayacak ve kimyevi madde içermeyecek şekilde olmalıdır.
· Bu yaşlarda kitap, çocuk için bir oyuncaktan farksız. Yani bakarak ve dokunarak eğlendiği, için dış dünyayı tanıdığı bir nesne olarak görür. Bu nedenle resimler yakın çevresinden bildik nesneleri kapsayacak şekilde olmalıdır.
· Bol resimli-az yazılı ilk dönem kitaplarını soru-cevaplarla okumak gerekir. Zira bunlar öykü kitabından çok, keşif kitabı niteliğindedir. Resimlerden yola çıkılarak bir hikaye kısa ve öz anlatılarak ona bağlı olarak ses tonu ve bedeninizi kullanmanız iyi olur. Fakat soru-cevap seanslarını zekâ testine dönüştürmek gibi bir yanlışa düşmemenizi tavsiye ederiz.
. Ara sıra çocuğunuzun oyuncaklarını da bu dramatizasyona ekleyin.


Okul Öncesi Dönem(4–6 yaş)

- Büyük puntulo bol resimli ve boyanacak kısımları olan kitaplar daha çok ilgilerini çeker.
· 'Daha küçük, anlamaz' gibi bir yanılgıya düşmeyin. Çocuklar kaliteli kitaptan anlar! Çocuğunuzu, kendisini 'çocuk kitabı' olarak tanımlayan her kitapla muhatap etmeyin. Ona sadece edebi ve estetik değeri olan kitaplar okuyun. Bozuk metinler, düşük kurgular, kötü resimlerle dolu kitaplar sıkıcı olur!
· Resim-metin bütünselliği olan kitapları seçin. Bu yaş kitaplarında resmin metin için önemli bir tamamlayıcı olduğunu ve bu ayrılmaz ikilinin oluşturduğu gücü göz ardı etmeyin.
· Seçim yaparken kriterleriniz 'eğlendirmek' ve 'deney imlemek' olsun... Yanılıp, seçim kriterinizi 'öğretmek' sanmayın!

Çocuğunuzun Okul Dönemi ve Okuma Dönemi (7–10 yaş)

- Duygularını ve düşüncelerini açıkça ifade edebilir.
· Kaliteli kitap sunmanın önemi, çocuk kendisi okumaya başlayınca daha da artar. Çünkü artık o bir fatihtir ve fethettiği diyarlar eğlenceli ve heyecan dolu olmalıdır ki yeni fetihlere karşı açlığı devam etsin.
- Daha çok La Fonten’in gb hayvanlarla ilgili masallar hoşlarına gider.
· Çocuğunuz "Sıkıcı," diyorsa ona inanın ve asla o kitabı okuması için ısrar etmeyin.
· Çocuğunuza kitap okumaya devam edin. Okumayı öğrenmesi, sizinle yaşadığı keyifli kitap okuma seanslarından yoksun kalmasına sebep olan bir düşmana dönüşmesin.
· Ceza olarak okuma vermeyin. "Çabuk odana git ve kitabını bitirene kadar oradan çıkma!" gibi cümleler evinizden uzak olsun.


Çocuğunuz Artık Kendisi Hangi Kitabı Okuyacağına Karar Verebiliyor. (11–14 yaş)
- Türk ve dünya klasiklerini okuyabilir.
· Ebeveynlerden farklı düşünmeye başlar. Sizin tercih ettiğiniz kitapları okumak bile istemeyecektir. Sizinle aynı kitapları beğenmesini beklemeyin. Daha çok macera, serüven dolu kitapları okur. Dünyayı kasıp kavuran Harry Poker kitap dizisi gibi.
· listenizi okumasını beklemeyin. Sizin ısrarla okumasını istediğiniz bir kitabı belki o hiçbir gün okumayacak ya da sizin okumasını istemediğiniz bir kitabı üç kez okuyacaktır. Çocuğunuza hangi kitabın, hangi pencereyi açacağını bilemezsiniz. Onun içgüdülerine güvenin.
- Daha çok ön ergenliğe bağlı olarak komik, esprili, cinsel içerikli kitaplar ilgilerini çeker.

Anne-Baba ve Eğitimcilerin Dikkat Etmeleri Gereken Noktalar

Çocuğun kitap okumaya özendirmek ve zevkli hale getirmek için öncellikle anne babanın çok iyi model olması gerekir.

Ailede okunan kitap her birey tarafından diğer fertlerle paylaşılmalıdır. Çocuk dinlemeyi ve kendini ifade etmeyi öğrenir.
Evde tv, internetten uzak sessiz bir ortamda hep birlikte karar alınan saatte kitap okumak. Bu zamanı alışkanlık haline dönüştürmek gerekir.
Çocukları kitapçılara ve kitap fuarlarına götürüp, gezdirmek. Tercih hakkını ona tanımak.
Okullarda kitaplıklar oluşturmak. Kitaplar öğrencilerin görebileceği yerde olmalıdır. Kilitli dolaplarda saklanmamalıdır.
Okunan kitaplar sınıfta öğrencilere anlattırılmalıdır.
Okuduğu kitaptaki kahramanların özellikleri belirterek, öğrencinin daha çok hangisine kendini yakın bulduğunu belirtmesini sağlamak. Yeni müfredat programında benzer durumları görmek sevindirici bunları ebeveynler evde kontrol edebilir.
Evde kitaplar görünmeyecek yerde saklanmamalı, vitrinde aksesuar olarak kalmamalı. Her yerde ve her zaman çocuğumuzla kitap okumalıyız. Kitap okumayı su ve yemek gibi temel bir ihtiyaç haline getirmeliyiz.Çocuklarımızın kitap okumadığı ve her yerde sitem edildiğini görmekteyiz. Veliler okula gider öğretmene şikâyet eder, öğretmen veliye şikâyet eder.’Çocuğum kitap okumuyor’ ya da ‘çocuğunuz kitap okumuyor.’Karşılıklı önerilerde ve yapılan uygulamalardan bahse edilir. Ama hiçbir zaman hatayı ne öğretmen nede ebeveynler kendinde bulmak istemezler. Yeter ki çocuğumuz okusun bunun için ne gerekiyorsa yapmaya hazır olduklarını sık sık belirtirler. Her zaman her türlü kitabı almaya da hazır olurlar. Sıkça da bu vb sorunlarla karşılaşırız.

Çocuklara kitabı anlatmak, onları kitaplarla tanıştırmak, kitabın eğlenceli olduğunu gösterebilmek ve doğru kitapları seçmelerini sağlayabilecek eğitimi vermek için neler yapılacağını öğrenmeye çalışıyorlar. Bilgisayar, televizyon,VCD, DVD playstation hatta cep telefonu dünyasına sıkışmış çocukları oradan çıkarıp kitapların kendi hayal güçlerini güçlendirmeyi,kendi dünyalarını keşfedebilmeyi .kendi duygu ve düşüncelerini özgürce ifade edebilmeyi ,kitapların büyülü ve engin sularına atmak çok da kolay değil. Bunu sağlamak için birçok şeyi bilmek ve uygulamak gerekmektedir.


Ebeveynlerin Kitap Okuma ve Çocuklarına Sevdirme Konusunda Dikkat Etmeleri Gereken Hususlar

Ebeveynler çocukları doğmadan önce cinsiyeti belli olur olmaz bebeğin hazırlıklarına başlarlar. Yatacağı yeri, kıyafetleri, mobilyası vb hazırlıkları yapılır ve tamamlanır. Ancak çok istisnai ailelerde doğmadan önce bebek ve bebekle ilgili kitaplar alınıp okunur. Halbu ki biliyoruz ki hamilelikte yapılan yürüyüş,konuşma,yoga dinlenen terapi müziklerin anne karnın daki bebeğin daha sağlıklı olmasını sağlamaktadır. olumlu etkileri olduğuna göre öncellikle ebeveynler kendilerini bilinçli olarak yetiştirmek için neden kendileri ve bebekleri için kitap okumazlar? Anne karnında annenin bebeğe okuyacakları kitaplarında etkili olacağı kanısındayım. Genelde anneler severken bebeklerini ilerliye yönelik hedeflerinden söz ederler. Oğlum ya da kızım büyüyünce doktor, öğretmen veya asker olacak gibi olumlu telkinler verir. Severken veya uyuturken çok güzel ninniler söylerler. Belki çoğumuzun hala unutamadığı, anneanne ya da annemizin bize söylediği ninniler hala kulağımızda çınlar gibi. Ve çocuklarımıza söyleyebilmekteyiz. Bilinçaltına yerleşir durumda. Öyleyse ilk öğrenme ninni ve masalla başlanmaktadır.

Çocuğunuzun Yaşına Uygun Kitap Seçerken Gözönünde Bulunduracaklarınız

Çocuğa kitap alırken yaşı kadar algılama düzeyi de göz önünde bulundurulmalı, gelişim dönemine uygun dil ve içeriği olmalıdır. Ayrıca onu korkutan, yönlendiren, sindiren, bir düşünceyi benimsetmeye çalışan içeriği olmayan kitaplar seçmemeye de dikkat etmek gerekir. Kitap çocuğun kendini geliştirmesine katkıda bulunmalı, kendisiyle birlikte, yaşadığı toplumun değer yargılarını, özelliklerini öğrenmesine olanak sağlamalıdır. Kitap çocuklara öğüt verme kaygısı taşıyarak, her cümlede ya da sonuçta öğüt verici, çocuğu sınırlayıcı olmamalıdır. Ve son olarak gerçeklere dayanan, bilimsel amaçlardan sapmayan, aynı zamanda çocuğun ilgisini çekecek şekilde kurgulanmış olmalıdır. Bazı kitaplar, masallar çocuklara olumsuz mesajlar vermekte, onların kişiliklerini etkileyebilmektedir . Çok tanınmış bir çocuk romanı olan "Polyanna", çocuklar tarafından özdeşim kurulabilecek bir kahraman değildir. Her olumsuzluğun olumlu yanını bulan ve hep başkaları için çırpınan bir çocuk kahraman, çocuklar için pek de olumlu bir mesaj taşımamaktadır. Aşırı acıklı, zavallı, devamlı ezilen ve horlanan çocuk kahramanlı kitaplar olumlu özdeşim modelleri olmadığı gibi, çocuklarda gelişimsel sorunlara yol açabilirler. Çocukları umutsuzluğa, çaresizliğe alıştıran kitaplar zararlı bile olabilir. Yaşına uygun sayfa sayısı çok uzun ve sıkıcı olmamalıdır.

Kişilik gelişimine katkıda bulunacak ve kendisi ile özdeşleştirebilecek içeriklere anne-babalar kadar eğitimcilerinde dikkat etmesi gerekir. Öğretmen her öğrencinin kişilik özelliğini dikkate alarak geliştirmek istediği yönde kitabın kahramanı ile özdeşim kurabilmesini sağlamalıdır. Çünkü hikâyelerin ve bazen kitapların sağaltım özelliğinin de olduğunu bilmeliyiz. Örneğin: Kendine güveni olmayan, hoşgörü sahibi olmayan, sabırlı olmayan, başarı ve motivasyon gb özelliklerden yoksun olan öğrencilere uygun kitaplar uzman veya öğretmenleri tarafından önerildiğinde ve okutulduğunda müthiş değişimler çocuklarda görülmektedir. Bunun için önerilen kitapların öncellikle öğretmenler tarafından da değerlendirilmesi gerekir.

Bebeklik Dönemi(0-3 yaş )

- Çocuğun ilk dönemlerinde çocuğu kucağınıza alarak kitaba dokunmasını sağlayabilirsiniz.. Basit ve açık bir şekilde resimleri kendisine göstermek ve konuşarak kelime dağarcığını zenginleştirebilirsiniz. Dil gelişimi açısından olumlu katkı sağlayacaktır.
- Kitabın kaliteli olmasına dikkat etmek gerekir. Ağzına alır, yere çarpar veya atabilir. Bu nedenle kitabın sayfaları hemen dağılmayacak ve kimyevi madde içermeyecek şekilde olmalıdır.
· Bu yaşlarda kitap, çocuk için bir oyuncaktan farksız. Yani bakarak ve dokunarak eğlendiği, için dış dünyayı tanıdığı bir nesne olarak görür. Bu nedenle resimler yakın çevresinden bildik nesneleri kapsayacak şekilde olmalıdır.
· Bol resimli-az yazılı ilk dönem kitaplarını soru-cevaplarla okumak gerekir. Zira bunlar öykü kitabından çok, keşif kitabı niteliğindedir. Resimlerden yola çıkılarak bir hikaye kısa ve öz anlatılarak ona bağlı olarak ses tonu ve bedeninizi kullanmanız iyi olur. Fakat soru-cevap seanslarını zekâ testine dönüştürmek gibi bir yanlışa düşmemenizi tavsiye ederiz.
. Ara sıra çocuğunuzun oyuncaklarını da bu dramatizasyona ekleyin.


Okul Öncesi Dönem(4–6 yaş)

- Büyük puntulo bol resimli ve boyanacak kısımları olan kitaplar daha çok ilgilerini çeker.
· 'Daha küçük, anlamaz' gibi bir yanılgıya düşmeyin. Çocuklar kaliteli kitaptan anlar! Çocuğunuzu, kendisini 'çocuk kitabı' olarak tanımlayan her kitapla muhatap etmeyin. Ona sadece edebi ve estetik değeri olan kitaplar okuyun. Bozuk metinler, düşük kurgular, kötü resimlerle dolu kitaplar sıkıcı olur!
· Resim-metin bütünselliği olan kitapları seçin. Bu yaş kitaplarında resmin metin için önemli bir tamamlayıcı olduğunu ve bu ayrılmaz ikilinin oluşturduğu gücü göz ardı etmeyin.
· Seçim yaparken kriterleriniz 'eğlendirmek' ve 'deney imlemek' olsun... Yanılıp, seçim kriterinizi 'öğretmek' sanmayın!

Çocuğunuzun Okul Dönemi ve Okuma Dönemi (7–10 yaş)

- Duygularını ve düşüncelerini açıkça ifade edebilir.
· Kaliteli kitap sunmanın önemi, çocuk kendisi okumaya başlayınca daha da artar. Çünkü artık o bir fatihtir ve fethettiği diyarlar eğlenceli ve heyecan dolu olmalıdır ki yeni fetihlere karşı açlığı devam etsin.
- Daha çok La Fonten’in gb hayvanlarla ilgili masallar hoşlarına gider.
· Çocuğunuz "Sıkıcı," diyorsa ona inanın ve asla o kitabı okuması için ısrar etmeyin.
· Çocuğunuza kitap okumaya devam edin. Okumayı öğrenmesi, sizinle yaşadığı keyifli kitap okuma seanslarından yoksun kalmasına sebep olan bir düşmana dönüşmesin.
· Ceza olarak okuma vermeyin. "Çabuk odana git ve kitabını bitirene kadar oradan çıkma!" gibi cümleler evinizden uzak olsun.


Çocuğunuz Artık Kendisi Hangi Kitabı Okuyacağına Karar Verebiliyor. (11–14 yaş)
- Türk ve dünya klasiklerini okuyabilir.
· Ebeveynlerden farklı düşünmeye başlar. Sizin tercih ettiğiniz kitapları okumak bile istemeyecektir. Sizinle aynı kitapları beğenmesini beklemeyin. Daha çok macera, serüven dolu kitapları okur. Dünyayı kasıp kavuran Harry Poker kitap dizisi gibi.
· listenizi okumasını beklemeyin. Sizin ısrarla okumasını istediğiniz bir kitabı belki o hiçbir gün okumayacak ya da sizin okumasını istemediğiniz bir kitabı üç kez okuyacaktır. Çocuğunuza hangi kitabın, hangi pencereyi açacağını bilemezsiniz. Onun içgüdülerine güvenin.
- Daha çok ön ergenliğe bağlı olarak komik, esprili, cinsel içerikli kitaplar ilgilerini çeker.

Anne-Baba ve Eğitimcilerin Dikkat Etmeleri Gereken Noktalar

Çocuğun kitap okumaya özendirmek ve zevkli hale getirmek için öncellikle anne babanın çok iyi model olması gerekir.

Ailede okunan kitap her birey tarafından diğer fertlerle paylaşılmalıdır. Çocuk dinlemeyi ve kendini ifade etmeyi öğrenir.
Evde tv, internetten uzak sessiz bir ortamda hep birlikte karar alınan saatte kitap okumak. Bu zamanı alışkanlık haline dönüştürmek gerekir.
Çocukları kitapçılara ve kitap fuarlarına götürüp, gezdirmek. Tercih hakkını ona tanımak.
Okullarda kitaplıklar oluşturmak. Kitaplar öğrencilerin görebileceği yerde olmalıdır. Kilitli dolaplarda saklanmamalıdır.
Okunan kitaplar sınıfta öğrencilere anlattırılmalıdır.
Okuduğu kitaptaki kahramanların özellikleri belirterek, öğrencinin daha çok hangisine kendini yakın bulduğunu belirtmesini sağlamak. Yeni müfredat programında benzer durumları görmek sevindirici bunları ebeveynler evde kontrol edebilir.
Evde kitaplar görünmeyecek yerde saklanmamalı, vitrinde aksesuar olarak kalmamalı. Her yerde ve her zaman çocuğumuzla kitap okumalıyız. Kitap okumayı su ve yemek gibi temel bir ihtiyaç haline getirmeliyiz.Çocuklarımızın kitap okumadığı ve her yerde sitem edildiğini görmekteyiz. Veliler okula gider öğretmene şikâyet eder, öğretmen veliye şikâyet eder.’Çocuğum kitap okumuyor’ ya da ‘çocuğunuz kitap okumuyor.’Karşılıklı önerilerde ve yapılan uygulamalardan bahse edilir. Ama hiçbir zaman hatayı ne öğretmen nede ebeveynler kendinde bulmak istemezler. Yeter ki çocuğumuz okusun bunun için ne gerekiyorsa yapmaya hazır olduklarını sık sık belirtirler. Her zaman her türlü kitabı almaya da hazır olurlar. Sıkça da bu vb sorunlarla karşılaşırız.

Çocuklara kitabı anlatmak, onları kitaplarla tanıştırmak, kitabın eğlenceli olduğunu gösterebilmek ve doğru kitapları seçmelerini sağlayabilecek eğitimi vermek için neler yapılacağını öğrenmeye çalışıyorlar. Bilgisayar, televizyon,VCD, DVD playstation hatta cep telefonu dünyasına sıkışmış çocukları oradan çıkarıp kitapların kendi hayal güçlerini güçlendirmeyi,kendi dünyalarını keşfedebilmeyi .kendi duygu ve düşüncelerini özgürce ifade edebilmeyi ,kitapların büyülü ve engin sularına atmak çok da kolay değil. Bunu sağlamak için birçok şeyi bilmek ve uygulamak gerekmektedir.


Ebeveynlerin Kitap Okuma ve Çocuklarına Sevdirme Konusunda Dikkat Etmeleri Gereken Hususlar

Ebeveynler çocukları doğmadan önce cinsiyeti belli olur olmaz bebeğin hazırlıklarına başlarlar. Yatacağı yeri, kıyafetleri, mobilyası vb hazırlıkları yapılır ve tamamlanır. Ancak çok istisnai ailelerde doğmadan önce bebek ve bebekle ilgili kitaplar alınıp okunur. Halbu ki biliyoruz ki hamilelikte yapılan yürüyüş,konuşma,yoga dinlenen terapi müziklerin anne karnın daki bebeğin daha sağlıklı olmasını sağlamaktadır. olumlu etkileri olduğuna göre öncellikle ebeveynler kendilerini bilinçli olarak yetiştirmek için neden kendileri ve bebekleri için kitap okumazlar? Anne karnında annenin bebeğe okuyacakları kitaplarında etkili olacağı kanısındayım. Genelde anneler severken bebeklerini ilerliye yönelik hedeflerinden söz ederler. Oğlum ya da kızım büyüyünce doktor, öğretmen veya asker olacak gibi olumlu telkinler verir. Severken veya uyuturken çok güzel ninniler söylerler. Belki çoğumuzun hala unutamadığı, anneanne ya da annemizin bize söylediği ninniler hala kulağımızda çınlar gibi. Ve çocuklarımıza söyleyebilmekteyiz. Bilinçaltına yerleşir durumda. Öyleyse ilk öğrenme ninni ve masalla başlanmaktadır.

Çocuğunuzun Yaşına Uygun Kitap Seçerken Gözönünde Bulunduracaklarınız

Çocuğa kitap alırken yaşı kadar algılama düzeyi de göz önünde bulundurulmalı, gelişim dönemine uygun dil ve içeriği olmalıdır. Ayrıca onu korkutan, yönlendiren, sindiren, bir düşünceyi benimsetmeye çalışan içeriği olmayan kitaplar seçmemeye de dikkat etmek gerekir. Kitap çocuğun kendini geliştirmesine katkıda bulunmalı, kendisiyle birlikte, yaşadığı toplumun değer yargılarını, özelliklerini öğrenmesine olanak sağlamalıdır. Kitap çocuklara öğüt verme kaygısı taşıyarak, her cümlede ya da sonuçta öğüt verici, çocuğu sınırlayıcı olmamalıdır. Ve son olarak gerçeklere dayanan, bilimsel amaçlardan sapmayan, aynı zamanda çocuğun ilgisini çekecek şekilde kurgulanmış olmalıdır. Bazı kitaplar, masallar çocuklara olumsuz mesajlar vermekte, onların kişiliklerini etkileyebilmektedir . Çok tanınmış bir çocuk romanı olan "Polyanna", çocuklar tarafından özdeşim kurulabilecek bir kahraman değildir. Her olumsuzluğun olumlu yanını bulan ve hep başkaları için çırpınan bir çocuk kahraman, çocuklar için pek de olumlu bir mesaj taşımamaktadır. Aşırı acıklı, zavallı, devamlı ezilen ve horlanan çocuk kahramanlı kitaplar olumlu özdeşim modelleri olmadığı gibi, çocuklarda gelişimsel sorunlara yol açabilirler. Çocukları umutsuzluğa, çaresizliğe alıştıran kitaplar zararlı bile olabilir. Yaşına uygun sayfa sayısı çok uzun ve sıkıcı olmamalıdır.

Kişilik gelişimine katkıda bulunacak ve kendisi ile özdeşleştirebilecek içeriklere anne-babalar kadar eğitimcilerinde dikkat etmesi gerekir. Öğretmen her öğrencinin kişilik özelliğini dikkate alarak geliştirmek istediği yönde kitabın kahramanı ile özdeşim kurabilmesini sağlamalıdır. Çünkü hikâyelerin ve bazen kitapların sağaltım özelliğinin de olduğunu bilmeliyiz. Örneğin: Kendine güveni olmayan, hoşgörü sahibi olmayan, sabırlı olmayan, başarı ve motivasyon gb özelliklerden yoksun olan öğrencilere uygun kitaplar uzman veya öğretmenleri tarafından önerildiğinde ve okutulduğunda müthiş değişimler çocuklarda görülmektedir. Bunun için önerilen kitapların öncellikle öğretmenler tarafından da değerlendirilmesi gerekir.

Bebeklik Dönemi(0-3 yaş )

- Çocuğun ilk dönemlerinde çocuğu kucağınıza alarak kitaba dokunmasını sağlayabilirsiniz.. Basit ve açık bir şekilde resimleri kendisine göstermek ve konuşarak kelime dağarcığını zenginleştirebilirsiniz. Dil gelişimi açısından olumlu katkı sağlayacaktır.
- Kitabın kaliteli olmasına dikkat etmek gerekir. Ağzına alır, yere çarpar veya atabilir. Bu nedenle kitabın sayfaları hemen dağılmayacak ve kimyevi madde içermeyecek şekilde olmalıdır.
· Bu yaşlarda kitap, çocuk için bir oyuncaktan farksız. Yani bakarak ve dokunarak eğlendiği, için dış dünyayı tanıdığı bir nesne olarak görür. Bu nedenle resimler yakın çevresinden bildik nesneleri kapsayacak şekilde olmalıdır.
· Bol resimli-az yazılı ilk dönem kitaplarını soru-cevaplarla okumak gerekir. Zira bunlar öykü kitabından çok, keşif kitabı niteliğindedir. Resimlerden yola çıkılarak bir hikaye kısa ve öz anlatılarak ona bağlı olarak ses tonu ve bedeninizi kullanmanız iyi olur. Fakat soru-cevap seanslarını zekâ testine dönüştürmek gibi bir yanlışa düşmemenizi tavsiye ederiz.
. Ara sıra çocuğunuzun oyuncaklarını da bu dramatizasyona ekleyin.


Okul Öncesi Dönem(4–6 yaş)

- Büyük puntulo bol resimli ve boyanacak kısımları olan kitaplar daha çok ilgilerini çeker.
· 'Daha küçük, anlamaz' gibi bir yanılgıya düşmeyin. Çocuklar kaliteli kitaptan anlar! Çocuğunuzu, kendisini 'çocuk kitabı' olarak tanımlayan her kitapla muhatap etmeyin. Ona sadece edebi ve estetik değeri olan kitaplar okuyun. Bozuk metinler, düşük kurgular, kötü resimlerle dolu kitaplar sıkıcı olur!
· Resim-metin bütünselliği olan kitapları seçin. Bu yaş kitaplarında resmin metin için önemli bir tamamlayıcı olduğunu ve bu ayrılmaz ikilinin oluşturduğu gücü göz ardı etmeyin.
· Seçim yaparken kriterleriniz 'eğlendirmek' ve 'deney imlemek' olsun... Yanılıp, seçim kriterinizi 'öğretmek' sanmayın!

Çocuğunuzun Okul Dönemi ve Okuma Dönemi (7–10 yaş)

- Duygularını ve düşüncelerini açıkça ifade edebilir.
· Kaliteli kitap sunmanın önemi, çocuk kendisi okumaya başlayınca daha da artar. Çünkü artık o bir fatihtir ve fethettiği diyarlar eğlenceli ve heyecan dolu olmalıdır ki yeni fetihlere karşı açlığı devam etsin.
- Daha çok La Fonten’in gb hayvanlarla ilgili masallar hoşlarına gider.
· Çocuğunuz "Sıkıcı," diyorsa ona inanın ve asla o kitabı okuması için ısrar etmeyin.
· Çocuğunuza kitap okumaya devam edin. Okumayı öğrenmesi, sizinle yaşadığı keyifli kitap okuma seanslarından yoksun kalmasına sebep olan bir düşmana dönüşmesin.
· Ceza olarak okuma vermeyin. "Çabuk odana git ve kitabını bitirene kadar oradan çıkma!" gibi cümleler evinizden uzak olsun.


Çocuğunuz Artık Kendisi Hangi Kitabı Okuyacağına Karar Verebiliyor. (11–14 yaş)
- Türk ve dünya klasiklerini okuyabilir.
· Ebeveynlerden farklı düşünmeye başlar. Sizin tercih ettiğiniz kitapları okumak bile istemeyecektir. Sizinle aynı kitapları beğenmesini beklemeyin. Daha çok macera, serüven dolu kitapları okur. Dünyayı kasıp kavuran Harry Poker kitap dizisi gibi.
· listenizi okumasını beklemeyin. Sizin ısrarla okumasını istediğiniz bir kitabı belki o hiçbir gün okumayacak ya da sizin okumasını istemediğiniz bir kitabı üç kez okuyacaktır. Çocuğunuza hangi kitabın, hangi pencereyi açacağını bilemezsiniz. Onun içgüdülerine güvenin.
- Daha çok ön ergenliğe bağlı olarak komik, esprili, cinsel içerikli kitaplar ilgilerini çeker.

Anne-Baba ve Eğitimcilerin Dikkat Etmeleri Gereken Noktalar

Çocuğun kitap okumaya özendirmek ve zevkli hale getirmek için öncellikle anne babanın çok iyi model olması gerekir.

Ailede okunan kitap her birey tarafından diğer fertlerle paylaşılmalıdır. Çocuk dinlemeyi ve kendini ifade etmeyi öğrenir.
Evde tv, internetten uzak sessiz bir ortamda hep birlikte karar alınan saatte kitap okumak. Bu zamanı alışkanlık haline dönüştürmek gerekir.
Çocukları kitapçılara ve kitap fuarlarına götürüp, gezdirmek. Tercih hakkını ona tanımak.
Okullarda kitaplıklar oluşturmak. Kitaplar öğrencilerin görebileceği yerde olmalıdır. Kilitli dolaplarda saklanmamalıdır.
Okunan kitaplar sınıfta öğrencilere anlattırılmalıdır.
Okuduğu kitaptaki kahramanların özellikleri belirterek, öğrencinin daha çok hangisine kendini yakın bulduğunu belirtmesini sağlamak. Yeni müfredat programında benzer durumları görmek sevindirici bunları ebeveynler evde kontrol edebilir.
Evde kitaplar görünmeyecek yerde saklanmamalı, vitrinde aksesuar olarak kalmamalı. Her yerde ve her zaman çocuğumuzla kitap okumalıyız. Kitap okumayı su ve yemek gibi temel bir ihtiyaç haline getirmeliyiz.Çocuklarımızın kitap okumadığı ve her yerde sitem edildiğini görmekteyiz. Veliler okula gider öğretmene şikâyet eder, öğretmen veliye şikâyet eder.’Çocuğum kitap okumuyor’ ya da ‘çocuğunuz kitap okumuyor.’Karşılıklı önerilerde ve yapılan uygulamalardan bahse edilir. Ama hiçbir zaman hatayı ne öğretmen nede ebeveynler kendinde bulmak istemezler. Yeter ki çocuğumuz okusun bunun için ne gerekiyorsa yapmaya hazır olduklarını sık sık belirtirler. Her zaman her türlü kitabı almaya da hazır olurlar. Sıkça da bu vb sorunlarla karşılaşırız.

Çocuklara kitabı anlatmak, onları kitaplarla tanıştırmak, kitabın eğlenceli olduğunu gösterebilmek ve doğru kitapları seçmelerini sağlayabilecek eğitimi vermek için neler yapılacağını öğrenmeye çalışıyorlar. Bilgisayar, televizyon,VCD, DVD playstation hatta cep telefonu dünyasına sıkışmış çocukları oradan çıkarıp kitapların kendi hayal güçlerini güçlendirmeyi,kendi dünyalarını keşfedebilmeyi .kendi duygu ve düşüncelerini özgürce ifade edebilmeyi ,kitapların büyülü ve engin sularına atmak çok da kolay değil. Bunu sağlamak için birçok şeyi bilmek ve uygulamak gerekmektedir.


Ebeveynlerin Kitap Okuma ve Çocuklarına Sevdirme Konusunda Dikkat Etmeleri Gereken Hususlar

Ebeveynler çocukları doğmadan önce cinsiyeti belli olur olmaz bebeğin hazırlıklarına başlarlar. Yatacağı yeri, kıyafetleri, mobilyası vb hazırlıkları yapılır ve tamamlanır. Ancak çok istisnai ailelerde doğmadan önce bebek ve bebekle ilgili kitaplar alınıp okunur. Halbu ki biliyoruz ki hamilelikte yapılan yürüyüş,konuşma,yoga dinlenen terapi müziklerin anne karnın daki bebeğin daha sağlıklı olmasını sağlamaktadır. olumlu etkileri olduğuna göre öncellikle ebeveynler kendilerini bilinçli olarak yetiştirmek için neden kendileri ve bebekleri için kitap okumazlar? Anne karnında annenin bebeğe okuyacakları kitaplarında etkili olacağı kanısındayım. Genelde anneler severken bebeklerini ilerliye yönelik hedeflerinden söz ederler. Oğlum ya da kızım büyüyünce doktor, öğretmen veya asker olacak gibi olumlu telkinler verir. Severken veya uyuturken çok güzel ninniler söylerler. Belki çoğumuzun hala unutamadığı, anneanne ya da annemizin bize söylediği ninniler hala kulağımızda çınlar gibi. Ve çocuklarımıza söyleyebilmekteyiz. Bilinçaltına yerleşir durumda. Öyleyse ilk öğrenme ninni ve masalla başlanmaktadır.

Çocuğunuzun Yaşına Uygun Kitap Seçerken Gözönünde Bulunduracaklarınız

Çocuğa kitap alırken yaşı kadar algılama düzeyi de göz önünde bulundurulmalı, gelişim dönemine uygun dil ve içeriği olmalıdır. Ayrıca onu korkutan, yönlendiren, sindiren, bir düşünceyi benimsetmeye çalışan içeriği olmayan kitaplar seçmemeye de dikkat etmek gerekir. Kitap çocuğun kendini geliştirmesine katkıda bulunmalı, kendisiyle birlikte, yaşadığı toplumun değer yargılarını, özelliklerini öğrenmesine olanak sağlamalıdır. Kitap çocuklara öğüt verme kaygısı taşıyarak, her cümlede ya da sonuçta öğüt verici, çocuğu sınırlayıcı olmamalıdır. Ve son olarak gerçeklere dayanan, bilimsel amaçlardan sapmayan, aynı zamanda çocuğun ilgisini çekecek şekilde kurgulanmış olmalıdır. Bazı kitaplar, masallar çocuklara olumsuz mesajlar vermekte, onların kişiliklerini etkileyebilmektedir . Çok tanınmış bir çocuk romanı olan "Polyanna", çocuklar tarafından özdeşim kurulabilecek bir kahraman değildir. Her olumsuzluğun olumlu yanını bulan ve hep başkaları için çırpınan bir çocuk kahraman, çocuklar için pek de olumlu bir mesaj taşımamaktadır. Aşırı acıklı, zavallı, devamlı ezilen ve horlanan çocuk kahramanlı kitaplar olumlu özdeşim modelleri olmadığı gibi, çocuklarda gelişimsel sorunlara yol açabilirler. Çocukları umutsuzluğa, çaresizliğe alıştıran kitaplar zararlı bile olabilir. Yaşına uygun sayfa sayısı çok uzun ve sıkıcı olmamalıdır.

Kişilik gelişimine katkıda bulunacak ve kendisi ile özdeşleştirebilecek içeriklere anne-babalar kadar eğitimcilerinde dikkat etmesi gerekir. Öğretmen her öğrencinin kişilik özelliğini dikkate alarak geliştirmek istediği yönde kitabın kahramanı ile özdeşim kurabilmesini sağlamalıdır. Çünkü hikâyelerin ve bazen kitapların sağaltım özelliğinin de olduğunu bilmeliyiz. Örneğin: Kendine güveni olmayan, hoşgörü sahibi olmayan, sabırlı olmayan, başarı ve motivasyon gb özelliklerden yoksun olan öğrencilere uygun kitaplar uzman veya öğretmenleri tarafından önerildiğinde ve okutulduğunda müthiş değişimler çocuklarda görülmektedir. Bunun için önerilen kitapların öncellikle öğretmenler tarafından da değerlendirilmesi gerekir.

Bebeklik Dönemi(0-3 yaş )

- Çocuğun ilk dönemlerinde çocuğu kucağınıza alarak kitaba dokunmasını sağlayabilirsiniz.. Basit ve açık bir şekilde resimleri kendisine göstermek ve konuşarak kelime dağarcığını zenginleştirebilirsiniz. Dil gelişimi açısından olumlu katkı sağlayacaktır.
- Kitabın kaliteli olmasına dikkat etmek gerekir. Ağzına alır, yere çarpar veya atabilir. Bu nedenle kitabın sayfaları hemen dağılmayacak ve kimyevi madde içermeyecek şekilde olmalıdır.
· Bu yaşlarda kitap, çocuk için bir oyuncaktan farksız. Yani bakarak ve dokunarak eğlendiği, için dış dünyayı tanıdığı bir nesne olarak görür. Bu nedenle resimler yakın çevresinden bildik nesneleri kapsayacak şekilde olmalıdır.
· Bol resimli-az yazılı ilk dönem kitaplarını soru-cevaplarla okumak gerekir. Zira bunlar öykü kitabından çok, keşif kitabı niteliğindedir. Resimlerden yola çıkılarak bir hikaye kısa ve öz anlatılarak ona bağlı olarak ses tonu ve bedeninizi kullanmanız iyi olur. Fakat soru-cevap seanslarını zekâ testine dönüştürmek gibi bir yanlışa düşmemenizi tavsiye ederiz.
. Ara sıra çocuğunuzun oyuncaklarını da bu dramatizasyona ekleyin.


Okul Öncesi Dönem(4–6 yaş)

- Büyük puntulo bol resimli ve boyanacak kısımları olan kitaplar daha çok ilgilerini çeker.
· 'Daha küçük, anlamaz' gibi bir yanılgıya düşmeyin. Çocuklar kaliteli kitaptan anlar! Çocuğunuzu, kendisini 'çocuk kitabı' olarak tanımlayan her kitapla muhatap etmeyin. Ona sadece edebi ve estetik değeri olan kitaplar okuyun. Bozuk metinler, düşük kurgular, kötü resimlerle dolu kitaplar sıkıcı olur!
· Resim-metin bütünselliği olan kitapları seçin. Bu yaş kitaplarında resmin metin için önemli bir tamamlayıcı olduğunu ve bu ayrılmaz ikilinin oluşturduğu gücü göz ardı etmeyin.
· Seçim yaparken kriterleriniz 'eğlendirmek' ve 'deney imlemek' olsun... Yanılıp, seçim kriterinizi 'öğretmek' sanmayın!

Çocuğunuzun Okul Dönemi ve Okuma Dönemi (7–10 yaş)

- Duygularını ve düşüncelerini açıkça ifade edebilir.
· Kaliteli kitap sunmanın önemi, çocuk kendisi okumaya başlayınca daha da artar. Çünkü artık o bir fatihtir ve fethettiği diyarlar eğlenceli ve heyecan dolu olmalıdır ki yeni fetihlere karşı açlığı devam etsin.
- Daha çok La Fonten’in gb hayvanlarla ilgili masallar hoşlarına gider.
· Çocuğunuz "Sıkıcı," diyorsa ona inanın ve asla o kitabı okuması için ısrar etmeyin.
· Çocuğunuza kitap okumaya devam edin. Okumayı öğrenmesi, sizinle yaşadığı keyifli kitap okuma seanslarından yoksun kalmasına sebep olan bir düşmana dönüşmesin.
· Ceza olarak okuma vermeyin. "Çabuk odana git ve kitabını bitirene kadar oradan çıkma!" gibi cümleler evinizden uzak olsun.


Çocuğunuz Artık Kendisi Hangi Kitabı Okuyacağına Karar Verebiliyor. (11–14 yaş)
- Türk ve dünya klasiklerini okuyabilir.
· Ebeveynlerden farklı düşünmeye başlar. Sizin tercih ettiğiniz kitapları okumak bile istemeyecektir. Sizinle aynı kitapları beğenmesini beklemeyin. Daha çok macera, serüven dolu kitapları okur. Dünyayı kasıp kavuran Harry Poker kitap dizisi gibi.
· listenizi okumasını beklemeyin. Sizin ısrarla okumasını istediğiniz bir kitabı belki o hiçbir gün okumayacak ya da sizin okumasını istemediğiniz bir kitabı üç kez okuyacaktır. Çocuğunuza hangi kitabın, hangi pencereyi açacağını bilemezsiniz. Onun içgüdülerine güvenin.
- Daha çok ön ergenliğe bağlı olarak komik, esprili, cinsel içerikli kitaplar ilgilerini çeker.

Anne-Baba ve Eğitimcilerin Dikkat Etmeleri Gereken Noktalar

Çocuğun kitap okumaya özendirmek ve zevkli hale getirmek için öncellikle anne babanın çok iyi model olması gerekir.

Ailede okunan kitap her birey tarafından diğer fertlerle paylaşılmalıdır. Çocuk dinlemeyi ve kendini ifade etmeyi öğrenir.
Evde tv, internetten uzak sessiz bir ortamda hep birlikte karar alınan saatte kitap okumak. Bu zamanı alışkanlık haline dönüştürmek gerekir.
Çocukları kitapçılara ve kitap fuarlarına götürüp, gezdirmek. Tercih hakkını ona tanımak.
Okullarda kitaplıklar oluşturmak. Kitaplar öğrencilerin görebileceği yerde olmalıdır. Kilitli dolaplarda saklanmamalıdır.
Okunan kitaplar sınıfta öğrencilere anlattırılmalıdır.
Okuduğu kitaptaki kahramanların özellikleri belirterek, öğrencinin daha çok hangisine kendini yakın bulduğunu belirtmesini sağlamak. Yeni müfredat programında benzer durumları görmek sevindirici bunları ebeveynler evde kontrol edebilir.
Evde kitaplar görünmeyecek yerde saklanmamalı, vitrinde aksesuar olarak kalmamalı. Her yerde ve her zaman çocuğumuzla kitap okumalıyız. Kitap okumayı su ve yemek gibi temel bir ihtiyaç haline getirmeliyiz.