Bebeği olan annelerin kâbuslarından biri de pişiktir. Hele ki yaz gelip sıcaklar iyice bastırınca bebeklerinin altını daha kısa aralıklarla ile değiştirirler. Peki bez değiştirmekle pişik önlenir mi? Normal olan gün içerisinde kaç kere alt değiştirilmeli? Bütün bu soruları Avrupa Pediatrik Dermatoloji Derneği Başkanı, Prof. Dr. Ümit Ukşal yanıtladı.

 

Pişik nedir? Bez dermatiti nedir?

Bebeklerde bez bölgesinde, kasıklarda, bazen kalçalara kadar yayılan kızarıklık, pullanma veya sulantılı yaralar şeklinde görülen belirtiler pişik veya bez dermatiti olarak adlandırılır. Bu belirtiler birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir veya ciddi hastalık belirtisi de olabilir.

 

Pişik nedenleri:

    İdrar ve dışkının tahrişi.
    Alerjik etkenler( Temizlik malzemeleri, sabunlar, kremler, ilaçlar, besinler)
    Sıcak ve nem (Bezlerin seyrek değiştirilmesi, sıcak-nemli hava, terleme)
    Enfeksiyonlar( Mantar enfeksiyonları veya bakteriyel enfeksiyonlar)
    Çinko eksikliği, bazı kalıtımsal sistemik hastalıklar.

 

Önlemek için neler yapılmalıdır? Annelerin bez bölgesi bakımında dikkat etmesi gerekenler nelerdir?

Bebek bezleri günde 5–6 kere değiştirilmelidir. Bez bölgesi bebek cildine uygun, yumuşak, alkolsüz temizleme mendilleri ile veya ılık su ile yıkanarak idrar ve dışkıdan iyice arındırılmalı, yumuşak bir havlu ile hafifçe kurulanmalıdır. Cildin hava alması ve neminin iyice kuruması için her bez değişiminde birkaç dakika açık kaldıktan sonra yeni bez kullanılmalıdır.

 

Pişikten korumak için pudra kullanımı yerine çinko oksit içeren bebek kremleri ince bir tabaka olarak sürülmelidir. Çinko oksitli kremler “yenidoğan dönemi” olarak bilinen ilk 4 hafta içinde %10–15 daha sonraki aylarda %20–40 oranında olmalıdır.

 

Pişikler bebekler katı besinleri almaya başladıktan sonra, 5.-6. aydan sonra daha sık görülür. Çünkü anne sütü ile birlikte diğer besinlerin alınması ile dışkıda bazı asit yapıda enzimler oluşur ve bez bölgesi daha kolay tahriş olabilir.

 

Çinko oksitin pişik önlemedeki yeri

Çinko oksit uzun yıllardır bebeklerde pişik önleyici ve tedavi edici özelliklerinden dolayı tüm dünyada kullanılan bir maddedir. Çinko oksit alerji yapmaz, yakıcı değildir, toksik etkisi olmayan güvenli bir koruyucu ve onarıcı maddedir. Bu nedenle pişik kremlerinin ana maddesini oluşturur. Yeni doğan bebeklerde düşük konsantrasyon (%10–15); daha sonra koruyucu ve tedavi edici olarak %20–40 çinko oksitli kremler güvenle, uzun süre kullanılabilir.

 

Pişik ve mantar karıştırılmaktadır, bunların farkı nedir?

Bebeklerde pişik üzerinde mantar enfeksiyonu oluşabilir. Özellikle antibiyotik kullanan bebeklerde, kortizonlu krem kullanımı sonrası mantar enfeksiyonları daha sık görülür. Sıcak ve nem de mantar enfeksiyonu olasılığını artırır. Pişikte mantar enfeksiyonu olduğu zaman parlak kırmızı renkli ve nemli pişik alanının çevresinde küçük, kırmızı serpinti şeklinde çevre döküntüleri olur. Yani belirtilerin kenarında küçük kırmızı benekler görülür ve pişik alanı çevreye doğru genişler. Pişiklere gereksiz yere mantar ilaçları kullanımı sakıncalıdır hatta bazen yan etki de yapabilir. Mantar kremleri ve kortizon içeren kremler doktor tavsiyesi olmadan kesinlikle kullanılmamalıdır.

 

Pişik kremi seçerken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Pişik kremleri olarak kortizon ve mantar ilaçları doktor tavsiye etmedikçe kullanılmamalıdır. Beyaz renkli, yumuşak kıvamlı çinko oksit içeren kremler pişik önleyici olarak seçilmeli ve her bez değişiminde temiz cilde ince tabaka olarak sürülmelidir. Pişik kremleri kız bebeklerde cinsel organın iç bölümüne sürülmemelidir.