Kalp hastalarının beslenmelerinde yaptıkları hatalar ve dikkat edilmesi gerekenler

Dr. Murat Kınıkoğlu, sanılanın aksine kalp-damar hastalarının rahatlıkla zeytinyağı tüketmemesi gerektiğini söyledi: Zeytinyağının içerisinde de doymuş yağ bulunuyor. Bu nedenle, zararsız değildir diye rahatça tüketilmemeli..



Kalp ve İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Kınıkoğlu, sınırsızca zeytinyağı tüketiminin yanlış olduğunu söyledi. Kalp hastaları için, zeytinyağı dahil tüm yağların zararlı olduğunu belirten Dr. Kınıkoğlu, kalp hastalarının beslenmelerinde yaptıkları hataları ve dikkat edilmesi gerekenleri anlattı:

* Kalp hastaları için zeytinyağı yararlı mı?
Kalp hastaları için, zeytinyağı dahil tüm yağlar zararlı. Bu konuda da, aynı yumurta meselesinde olduğu gibi, normal insanlarla kalp hastalarını ayırmak lazım. Eğer, "Tereyağı mı daha zararlı zeytinyağı mı?" diye sorarsanız, tabii ki cevabım hiç düşünmeden "Tereyağı daha zararlı" olur. Ama "Zeytinyağı kalp hastaları için faydalı mı?" diye sorarsanız, cevabım kesinlikle "Hayır!"

DOYMUŞ YAĞ İÇERİYOR
* Şimdiye kadar zeytinyağının hep faydalı olduğu söyleniyordu, peki en zararsız yağ hangisi?
Zeytinyağı kalp krizi geçirmiş insanlar için, boyun damarlarında darlık olanlar için, felç geçirmiş ve beyin damarlarında sorun olan hastalar için kesinlikle zararlı. Bu yüzden de hastalığın derecesine göre ya hiç kullanılmamalı ya da çok az miktarda kullanılmalı. Doymamış yağ olduğu için zeytinyağının kalbe faydalı olduğunu iddia edenler; zeytinyağında az da olsa doymuş yağ olduğunu unutuyor. Tüm bitkisel yağların içinde de, zararlı olduğunu kabul ettiğimiz doymuş yağlar var. Örneğin; zeytinyağının 100 gramında 73 gram tekli doymamış, 11 gram çoklu doymamış yağ varken, 14 gram da doymuş yağ vardır. Bazı kalp hastalarının faydalı diye zeytinyağına ekmek banıp yediklerini duyuyorum. Bu kişiler zararsız yağların yanında, damarlarını tıkamak için yetecek kadar doymuş yağ da alıyorlar.

ÇOK AZ TÜKETİN
* Zeytinyağını kalp hastalarının hiç mi yememesi gerekiyor?
Kalp damarlarınızda sorun varsa sakın yemeyin ya da olabilecek en az miktarda yiyin. Kalp damarlarınızda sorun yoksa, hiçbir risk faktörünüz bulunmuyorsa tadını çıkarın. İster ekmek banın, ister salataya boca edin... Buna karşılık ailenizde kalpten erken ölenler varsa, sigara içiyorsanız, yüksek tansiyon veya şeker hastalığı gibi önemli risk faktörleriniz varsa tüm yağları olduğu gibi zeytinyağını da kullanırken dikkatli olun, aşırıya kaçmayın.


Fındık ve ceviz ancak tükettiğiniz diğer doymuş yağlarla yerini değiştirdiğinizde sağlığınız için yararlı oluyor.

* Ceviz ve fındık için ne diyorsunuz?
Aynı zeytinyağında olduğu gibi ceviz, badem ve fındık da bizim toplumda yanlış anlaşıldı, daha doğrusu doktorlarımız bu konuda halka gerçekleri anlatmadı. Anlatmadı diyorum çünkü "Şunu yeme, bunu yeme" dediğinizde kötü oluyorsunuz. "Bir avuç şundan ye, on tane bundan ye" dediğinizde herkes, "Ne sempatik adam" diyor. Bu yüzden şimdi söyleyeceklerim hoş karşılanmayacak ama işin doğrusu şudur: Fındık ve cevizde zararlı kolesterolü düşüren çoklu ve tekli doymamış yağ asitleri var. Bu konuda hemşireler üzerinde yapılan büyük bir çalışma var. Hemşirelere doymuş yağ yerine fındık, ceviz yağı verilmiş ve kalp riskinin yüzde 45 düştüğü görülmüş. Yani önerilen diyette; doymuş yağın, fındık/ ceviz yağı ile değiştirilmesi söz konusudur. Yoksa siz etli, yağlı beslenmenizi hiç değiştirmeden üstüne bir de fındık yerseniz, bu hiçbir işe yaramaz. Bana gelen hastalardan biliyorum; hem kilo, hem tansiyon sorunu var, hiç diyet yapmıyor bir de üstüne üstlük her gün bir avuç fındık yiyor. Bu insanlar kendilerini kandırıyorlar. Yedikleri fındığın, kilolarını artırmaktan başka hiçbir yararı yok.

* İnternette kolesterolün zararlı olmadığına dair yazılar dolaşıyor, bu konuda neler söyleyeceksiniz?
Maalesef bu konuda büyük bir kafa karışıklığı yaratıldı. Bunun; ilaçlarını satmak için herkesin kolesterolünü düşürmek isteyen ilaç firmalarına bir tepki olarak geliştiğini düşünüyorum. Toplum bir o tarafa, bir bu tarafa çekiliyor. Böyle olunca da insanların tıbba ve bilime olan inançları kayboluyor.

DAMARLARI DARALTIR
* Sizce kolesterol zararlı mı?
Dünyada kolesterolün kalp damar hastalığını artırdığına dair, 'Framingham Çalışması' başta olmak üzere pek çok araştırma var. Buna karşılık tersi, yani yüksek kolesterolün kalp damar hastalığını engellediğini gösteren hiçbir çalışma ve bilimsel kanıt yok. Ama az ama çok, kolesterol bazı insanlarda, kalp ve beyin başta olmak üzere vücuttaki damarları daraltıcı bir etki yapar. Bazı insanlarda diyorum çünkü kolesterolü yüksek olduğu halde kalp damarlarında sorun olmayan kişiler de var. Burada HDL kolesterol dediğimiz koruyucu, iyi kolesterol oranı çok önemli. Eğer HDL kolesterolünüz yüksekse; kolesterol zarar vermiyor, kalp ve damar hastalıklarına karşı daha iyi korunuyorsunuz demektir.

* HDL kolesterol oranı kaç olmalı?
Toplam kolesterolünüzü HDL kolesterole bölün, oran dördün altında ise HDL kolesterolünüz yeterli demektir. Oran dördün üstündeyse kolesterole dikkat etmek gerekir. Bu yüzden 'Kolesterol zararlı-faydalı' diye bir genelleme yapmak yerine 'HDL kolesterolü düşük olanlar ve kalp hastaları için, kolesterol ve tüm yağlar tehlikelidir' demek daha doğru olur.



* Bir kardiyolog olarak yumurta hakkındaki düşünceleriniz neler?
Amerikan Kalp Birliği, yaptığı açıklamayla; diğer kolesterol kaynaklarını sınırlamak şartıyla günde bir yumurta yenilmesine izin verdi. Yani yumurta herkes için zararlı diye bir şey yok. Eğer kalp hastasıysanız, damarlarınızda herhangi bir sorun varsa; ancak et, süt ve yoğurt gibi diğer kolesterollü yiyecekleri azaltarak yumurta yiyebilirsiniz. Diğer kolesterol kaynaklarını sınırlamadan, "Kalp hastaları yumurta yiyebilir" dersek yanlış olur. Kalp damar sorunu olan hastalarıma, stentli olanlara ve by-pass geçirenlere kolesterol içeren yiyecekler vermiyorum. Bu yüzden yumurta sarısı yemelerini de önermiyorum.