Kalp hastalığıyla ilgili soru ve cevaplar

Kardiyolog Doç. Dr. Özgen Doğan'a göre; göğüs ağrısı, mide bulantısı ya da kusma belirtileriyle gelen kalp krizi bazen de hiç bir belirti vermeyebiliyor. Özgen, her 100 hastadan 25'inin, önceden hiç bir şikayet hissetmeden kalp krizi geçirebildiğini söylüyor..


Amerika'daki Columbia Üniversitesi'nde ders veren, Presbyterian ve Long Island Collage Hasteneleri'nde kardiyolog olarak çalışan Doç. Dr. Özgen Doğan, okuyucuların kalp hastalığıyla ilgili sorularını yanıtladı:




* Ailemde kalp krizinden hayatını kaybedenler var. Kalp krizinden ne zaman hangi durumlarda şüphelenmeliyim?
Ben acilde gördüğüm hastaları değerlendirirken; ağrılarının biçimi, yeri ve miktarından çok, hasta için hangi risk faktörlerinin söz konusu olduğunu incelerim. Acilde 50 yaşında, sigara içen ve şeker hastası birisini görürsem, şikâyetleri ne kadar az olursa olsun bu hastanın kalp krizi geçirme riskinin yüksek olduğunu düşünürüm. 20 yaşında, spor yapan ve sigara içmeyen bir hastadaki göğüs ağrısı ise, büyük olasılıkla damar hastalığına bağlı kalp krizi geçirmediğini gösterir. Bu yaklaşımdan hareketle; hastada görülen belirtiler yerine yüksek risk taşıyıp taşımadığını değerlendirirsek, alacağımız kararda daha az hata yaparız.

ÇENE AĞRISINA DİKKAT!
* 45 yaşında bir kadınım. Ne zaman hızlıca merdiven çıksam çenemde ağrı oluyor. Bu ağrı kalp hastalığı belirtisi olabilir mi?
Kalp hastalığı her zaman tipik göğüs ağrısıyla gelmez, bazı hastalarda çenenin bir noktasına vuran ağrı olarak da belirti verebilir.

* On beş gün önce bir hastanenin acil servisine gittim. "Sende bir şey yok" dediler ve beni eve gönderdiler. Meğerse kalp krizi geçirmişim. Bu nasıl olabilir?
Göğüs ağrısı sebebiyle hastaneye gelen hastaların yüzde 15'i kalp krizi geçirir. Amerika'da acilde atlanan kalp krizleri, tazminat davalarının yüzde 20'sini teşkil ediyor. Kalp krizi geçirirken eve gönderilen hastaların dörtte biri altı hafta içinde hayatını kaybediyor.

AZ VE SIK YEMEK YİYİN
* Kalp hastasıyım, ne zaman çok yemek yiyip ardından yürüyüş yapsam göğsüm ağrıyor. Bunun nedeni nedir?
Ağır yemek yedikten sonra, vücut kanın büyük bir bölümünü yemeği öğütmek için mide bölgesine gönderir. Böylece kalbinize giden kan miktarı azalır. Yapılması gereken az ve sık yemektir. Doktorunuza görünün, bazı kalp damarlarınızın açılması gerekebilir. Kontrollerinizi de aksatmayın.

* Kalp hastasıyım ve her yemekten sonra midem ağrıyor. Bunun nedeni nedir?
Kalp hastası olduğunuz için aynı zamanda bir damar hastasısınız. Büyük olasılıkla mide damarlarınızda da bir tıkanıklık olabilir. Yemek yediğinizde midenize yeteri kadar kan gitmediği için ağrı oluşuyor.

* Yatarken iki yastık kullanıyorum, yoksa nefes darlığından uyuyamıyorum. Bu kalp hastalığının bir belirtisi olabilir mi?
Bu sorun büyük olasılıkla kalp kasının zayıflığına bağlıdır. Düz yatınca akciğeriniz kalbinizle aynı seviyeye gelir ve kalbin pompalayamadığı kan geride kalıp akciğerinizde toplanır ve nefes alamazsınız.

* Daha önce bir kez kalp krizi geçirdim. Çok endişeliyim çünkü alınacak önlemi bilmiyorum. İlk alınacak önlem nedir?
Hemen 325 miligram aspirin çiğneyin ve hastanenin yolunu tutun. O an alınan aspirin ölüm oranını yüzde 40 düşürür. Her gün aspirin alsanız da bunu o an mutlaka yapın.

* Göğüs ağrısının şiddeti ile geçirilen kalp krizinin şiddeti arasında bir ilişki var mı?
Çok ağrı varsa büyük kalp krizi, az ağrı varsa küçük kalp krizi geçirildiği anlamına gelmez. Hatta kalp krizlerinin yüzde 25'inde hiçbir belirtiye rastlanmaz.

* Kalp krizi geçirirken hemen o anda neden acile gitmek gerekli?
Hastaneye ne kadar çabuk giderseniz, tıkalı kalp damarınız o kadar çabuk açılır ve daha az kalp kasınız hasar görür.

Kadınlarda belirti nefes darlığı




* 38 yaşında bir kadınımama merdiven çıkarken nefes darlığı çekiyorum. Bunun teknedeni sigara içmem midir, yoksa bir doktora görünmelimiyim?
Sigara içtiğiniz için kalphastalığı açısından yüksek risk altındasınız. Hemen bir doktora görünmelisiniz. Özellikle kadınlarda kalp hastalığının yaygın belirtisi nefes darlığıdır.

* Bacaklarımda, özellikle gün sonunda şişme oluyor. Bu kalp hastalığının bir belirtisi olabilir mi?
Özellikle kalp kasınız, kalp-damar hastalığından dolayı zayıflamış ise bacaklarınızda şişmeler olabilir. Çorap izi veya ayakkabınızı giyememek bunun belirtisi olabilir. Böbrek hastalıklarında veya varis hastalığında da ayaklarda şişmeler olur.

* Geçen hafta egzersiz yaparken bayıldım, yere düşüp başımı çarptım. On dakika sonra ancak kendime gelebildim. Son olarak hatırladığım göğsümde çarpıntı olduğu. Bunun nedeni kalp hastalığı mıdır?
Sizin en kısa zamanda bir kardiyologa görünmeniz gerekli. Egzersize bağlı olarak, kalp kasınıza az kan gitmesi sonucu kalbin elektriksel aktivitesi bozulmuş olabilir. Bu ciddi bir durumdur.

* Özellikle merdiven çıktıktan sonra dudaklarım mosmor oluyor. Bu önemli bir belirti mi?
Bu kalp hastalığına bağlı olarak kanınızda yeteri kadar oksijen olmadığını gösteren bir belirti olabilir.


Elektrik şoku verilmeli

* Kalp krizi, mide rahatsızlıkları, kusma, bulantı ve karın ağrısı gibi belirtiler sonucu ortaya çıkabilir.

* Kalp krizlerinin yüzde 25'inde hiçbir belirti görülmez.

* Kalp krizi geçiren hastalar mümkünse 24 saat anjiyo kapasitesi olan hastaneleri tercih etmeli; daha önemlisi en yakın hastaneye gitmeyi amaçlamalıdırlar.

* Kalp krizinden şüphe eden kişi hastaneye ya da doktor muayenehanesine kendi arabasını kullanarak gitmek veya eve doktor çağırmak yerine, birinden yardım isteyerek doğruca acile gitmelidir.

* Göğüs ağrısı yoğunluğu ile kalp krizinin şiddeti arasında bir ilişki yoktur; çok az belirtiyle çok büyük kalp krizi geçirilebilir.

* İnsanların kullanabileceği, tıbbi olmayan ama elektrik şoku veren aletler toplu yerlerde bulunursa hayat kurtarır.