Sıkça karşılaşılan bir durumdan hareketle bir küçük senaryo yazalım:‘Bir kişi kilo verdim diye mutlu oluyor. Ancak diyetisyen tabloya bakıyor ve şunu söylüyor: ‘Çok az yağ kaybı var. Kiloyu kastan kaybetmişsiniz. Bu iyi değil.’ Kilo verdiğine sevinen kişinin haklı olarak canı sıkılıyor.


Diyetisyen tekrar soruyor: Geçen hafta egzersiz yaparken biraz halsizlik hissettiniz mi? Yanıt: Evet. Diyetisyen ‘Menünüzü gözden geçirmek ve yediklerinizde biraz artış gerekiyor’ diyerek devam ediyor.’

Kısacası kiloyu yağdan vermek gerekiyor. Yağ nasıl yanar! Ben de günlük tabirle devam ediyor ve ‘Şu yağ nasıl yanar?’ diye soruyorum.

O zaman gelelim ve birlikte seveninin de sevmeyenin de mutlaka yaşamış ya da tanık olduğu şu mangal yakma işine bir bakalım. Mangalda önce alta kömür yerleştirilir değil mi? Sağlıklı yanması için de üzerine odun parçacıkları – çıra yerleştirilir. Sıra geldi kıvılcımı çakmaya. Bir kibrit de bu işi çözer. Kömürü yakan aslında çıra değil mi? Şimdi bir benzetme yapalım ve kömürleri yağa benzetelim. Odun parçacıklarını – çıraları da karbonhidrata (yani ağırlıklı tahıl grubu besinlerden – ekmek, pilav, makarna vb. ) benzetelim. Yağ ve karbonhidrat ikisi de enerji - kalori kaynağı. Kibrit ne olsun? Burada kibrit yerine geçen ise enerji kaynağı olmayan mineral, vitamin ve su (sebze- meyve grubu ağırlıklı besinler).
Şimdi size soruyorum: Karbonhidrat almadan yağ yakmak olanaklı mı?
Daha net soralım ekmek ya da ekmek eşdeğeri bir şey yemeden yağ yanar mı? Mangal nasıl çırasız yanmıyorsa yağ da karbonhidratsız yakılmıyor. Ama her şeyin ölçülü ve dengeli olması kaydıyla işe yarayacağını asla unutmayalım.
Bir süre sonra menüsünde ekmek ya da eşdeğeri besinler artırılmış bir kişi yağdan kilo verdiğini görünce şaşırıyor. Şaşıracak bir şey yok. İşin biyokimyası ve bilimsel temeli bu.