Bahar alerjisi hakkında bilgi ve korunma yolları

Dönemsel alerjilerin en sık görülen şekli bahar alerjilerine karşı küçük önlemler alarak hayatınızı kolaylaştırabilirsiniz: Polenlerden korunmak için sabahları camları açmayın, halıları kilimle değiştirin.



Medical Park Bahçelievler Hastanesi Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz Uzmanı Dr. Ahmet Selvi; dönemsel alerjilerin en sık görülen şeklinin bahar alerjileri olduğunu belirterek, alerjiyi ve korunma yollarını anlattı:

VÜCUDUN TEPKİSİ
Alerji; vücudumuzun bağışıklık sisteminin kendisinden olmayan şeylere karşı gösterdiği aşırı tepki olarak tarif edilebilir. Bu tanımda iki önemli nokta var. Birincisi; vücudumuzun bir parçası ya da yapıtaşı olmayan, ancak bir şekilde vücudumuzla ilişki kuran, temasa geçen faktörler. Örneğin; yiyecekler, polenler, böcek ısırıkları, ilaçlar, hayvanlar gibi... İnsan vücudunun dış dünyayla ilişki kuran sistemleri örneğin cildimiz, bağırsak ve solunum sistemimiz ortamda olup biten şeylere karşı tepkisiz kalmaz. Kendisini savunmaya yönelik tepkiler verir. İkinci önemli nokta ise bu tepkinin bazı insanlarda aşırı olduğudur.

AİLESEL VE GENETİK
Alerjiye yatkın insanlar 'atopik' olarak adlandırılır. 'Atopi' bir hastalık değildir, ancak kalıtsal bir özelliktir. Aynı zamanda aileseldir. Aynı ailenin diğer bireyleri de benzer özellikler taşır. Atopik insanlarda alerjik bir hastalık gelişme riski yüksektir. Ebeveynlerin bir tanesinde alerjik bir hastalık varsa, doğacak bebekte diğer bebeklerden iki-üç kat daha fazla alerjik bir hastalık gelişme riski vardır. Ebeveynlerin her ikisinde de alerjik bir hastalık olması durumunda ise bu risk yedi kata kadar çıkmaktadır.

HER ŞEY ALERJEN OLABİLİR
Aşırı reaksiyona neden olan şeylere de alerjen adı verilir. Çevremizdeki her şeyin alerjik reaksiyona neden olma riski, ihtimali mevcuttur. Tozlar, yiyecekler, takılar, ilaçlar, parfümler, hayvanlar, bitkiler ve temizlik malzemeleri gibi... Bu listeyi, uzatmak mümkündür.

DÜŞMANIMIZ: TOZLAR
En sık karşılaşılan alerjenler tozlardır. Çünkü tozlar havaya karışabilirler. Cildimizin, gözlerimizin, burnumuzun ve bronşlarımızın kirlenmesi alerji reaksiyonlarına neden olur. Evlerdeki tozlar ve çok iyi bilinen bir alerjen olan maytlara vücudumuz ev sahipliği yapar. İşyerlerindeki tozlar da önemli bir alerji sebebidir.


HAMİLELER DİKKAT ETMELİ!
Alerjik hastalıkların gebelik sürecinde nasıl seyredeceğini kestirmek mümkün değildir. Gebelik kimyasal olarak anne adayı için son derece karmaşık bir süreçtir. Alerjik hastalıklar, gebelik süresince değişmeden devam edebilir. Alerji ile ilgili şikayetlerde gebeliğin sonlarına doğru azalma görülür. Hamileliğin sağlıklı bir şekilde sürebilmesi için kontrol altına alınmalıdır.

BAHAR DÖNEMİNİ İLAÇ ALARAK GEÇİRİN
Halı yerine kilim serin
Halılar, özellikle uzun tüylü olanlar ev tozu, mayt ve polenler gibi çeşitli alerjenleri biriktirir. Bu yüzden halılarınızı, yıkanabilir kilimlerle değiştirin.

İlaca başlayın
Alerjik bulguların başladığı dönemden iki hafta önce ilaç kullanmaya başlanmalıdır. Günlük hayatı olumsuz etkilenenler, polen dönemini ilaçlarla geçirmelidirler

HAPŞIRIN, AĞLAYIN FAYDA ETMİYOR!
Bahar herkesi şenlendirmiyor
Dönemsel alerjilerin en sık görülen şekli bahar alerjileridir. Bazı insanlar için bahar mevsimi; hapşırık, burun akıntısı, gözlerde sulanma, batma veya nefes darlığı ile gelir.

Polenlerin gücü
Bahar mevsiminde havaya bitki polenleri karışır. Çiçekli bitkilerin üremek için kullandıkları polenler, rüzgar yardımıyla bir bitkiden diğerine taşınır. Bu polenler özellikle hassas
insanlar için son derece alerjiktir.

POLEN DEYİNCE AKLA KAVAK AĞACI GELİR
Ah şu kavaklar
Erken bahar döneminde çiçek açan ağaçların polenleri havaya yoğun bir şekilde karışır. Polenlerinin alerjiye neden olduğu iyi bilinen ağaçlar arasında zeytin, kavak ve çınar gelir.

Bahar nezlesine dikkat
Polenlerden, insan vücudunda en çok gözler ve solunum sistemi etkilenir. Burundan akciğerlere kadar solunum sisteminin her kısmı alerjiden etkilenebilir. Alerji kendisini en sık
bahar nezlesi ve astım şeklinde gösterir.

EVDEKİ KEDİ VE KÖPEĞİN TÜYÜ ALERJİNİZİN ARTMASINI SAĞLIYOR
Odada soyunmayın
Dışarıda giydiğiniz giysilerinizi uzak yerlerde değiştirin. Vücudunuzdaki polenleri temizlemek için kısa süreli bir duş alın.

Yağmurdan sonra dışarı çıkın
Kuru ve rüzgarlı havalarda mümkün olduğu kadar dışarıya çıkmayın. Havadaki polenlerin erken saatlerde daha yoğun olduğunu unutmayın. Dışarıya çıkmak için en ideal zamanlar; öğleden sonraları ve yağmur sonrasıdır. Yağmur, havadaki polenleri temizler.

Burnunuza vazelin sürmeyi ihmal etmeyin
Dışarı çıkarken burun kanatlarına ve bıyık bölgesine vazelin ya da bu iş için üretilmiş jellerden sürebilirsiniz. Bu jeller polenleri tutarak, solunum yoluna giden polen sayısını azaltabilir.

Çamaşırları dışarıda kurutmayın
Havadakı polenler üzerine yapışacağından çamaşırlarınızı açık havada kurutmayın.

Sabahları pencere açmamaya çalışın
Polen mevsiminde özellikle sabah saatlerinde camlarınızı kapalı tutun. Filtreli klima kullanmayı deneyin.

Hayvanları yatağınıza sokmayın
Kürklerinde polen biriktirdikleri için evdeki hayvanlarınızı yatağınızdan ve koltuklarınızdan uzak tutun.

Bahçıvanlığa bahar aylarında ara verin
Çim biçme, ağaç budama ve bahçe bakımı gibi işlerden uzak durun.

Dolaşmak için deniz kenarını tercih edin
Polen mevsimini, polen yoğunluğunun daha düşük olduğu denize kıyı olan yerlerde geçirebilirsiniz.

Bahar temizliğine çok önem verin
Bahar temizliği, evinizdeki alerjenleri azaltmanın iyi bir yoludur. Rutin yaptığınız bahar temizliğine ek olarak alacağınız küçük tedbirler hayatınızı daha da kolaylaştıracaktır.

Nevresimlerinizi 60 derecede yıkayın
Yastık, yorgan, çarşaf ve nevresimlerinizi alerjik olmayan, toz geçirmeyen hurçlarda muhafaza edin. Çarşaf ve nevresimlerinizi 60 derecede yıkayın.

Bebeklerde ek besine geçişte acele etmeyin
Bebeklerin yiyeceklerle ilk kez tanışması sıkıntılı olabilir. Ek besin kullanırken acele edilmemeli, özellikle proteinli içerikli yiyeceklerin alerjiye neden olduğu unutulmamalıdır.
Bahar alerjisine karşı pencere ve kapınızı kapatın
Bahar alerjisine karşı pencere ve kapınızı kapatın

Baharın gelmesiyle ortaya çıkan ağaç, çim ve saman polenleri; alerjiye neden olarak birçok kişinin hayatına kabusa çevirebiliyor. Polenlerden korunmak için evdeki kapı ve pencereleri kapalı tutmak gerekiyor
Özellikle bahar ve yaz aylarında ortaya çıkan ağaç, çim ve saman polenlerinin neden olduğu hastalığa alerjik rinit ya da saman nezlesi deniyor.



Polenler dışında besin maddeleri, ev tozu, hayvan tüyleri veya mesleki ortamda karşılaşılan maddeler de alerji yapabiliyor. Cosmopolitan dergisi, bahar aylarında özellikle polenlerden dolayı artan alerjik rinitle ilgili Kadıköy Şifa Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Hakan Solak ile konuştu...

GENÇ YAŞTA BAŞLAR
* Bahar alerjisi hangi durumlarda ortaya çıkar?
Hastalık herhangi bir yaşta başlayabilir. Ancak genellikle genç yaşta (1-20 yaş) başlar. Anne ya da babada alerji varsa yüzde 30, her ikisinde de alerji varsa yüzde 60 oranında çocukta da alerji görülür. Alerjik rinit ağır bir hastalık olmamasına rağmen kişiyi son derece rahatsız edebilir, uyku ve yemek düzenini, yaşam şeklini olumsuz etkiler, eğitim ve işgücü kaybına yol açar. Kent yaşamı ve çevre kirliliği de alerjik hastalıkların görülme oranını artırıyor.

* Kaynağı nelerdir?
Alerjiye yol açan polenlerin kaynağı çeşitli otlar ve ağaçlardır. Polenler havadan burun, göz ve boğaza yapışarak birikirler. İlkbaharda polenlerin kaynağı genellikle ağaçlar, yaz ve sonbaharda ise genellikle çayır otlarıdır. Bir bitkiye veya hayvana ait alerjen madde vücuda girerse, bu istilayı önlemek için bağışıklık sistemi bir reaksiyon gösterir. Normal şartlar altında bu, yararlı ve doğal bir korumadır. Ancak bazı kişilerde bu reaksiyon aşırı boyutlarda olabilir. Bu kişiler alerjik olarak tanımlanır.

UYARANLAR UZAK OLMALI
* Tedavi için ne yapılmalı?
Alerjen uyaranlarla temasın kesilmesi, ilaç tedavisi, aşı tedavisi ve cerrahi tedavi gereklidir. Alerji tedavisinde birçok ilaçtan yararlanılır. Bunlar arasında antihistaminikler, dekonjestanlar, kromolin ve kortizonlu ilaçlar vardır. Bu ilaçlar tedavide tek tek veya kombine olarak kullanılabilir. İlaç tedavisinin özelliği çok çabuk etki göstermesidir. Burun içerisine uygulanarak kullanılan kortizonlu spreylerin yan etkileri son derece azdır. Ancak bu ilaçların etki gösterecek en düşük dozda ve düzenli olarak kullanılması yararlı olur.

SEYAHATTE TETİKTE OLUN
Alerjik riniti olan kişiler eğer seyahat ediyorsa mutlaka gidecekleri bölgenin iklimine ve o bölgenin polen mevsimine göre önlemlerini almalılar. Uçak ile seyahat ediliyorsa, alerji semptomları arasında burun tıkanıklığı varsa; uçağa binmeden önce tıkanıklığı açan ilaç kullanılmalı. Aksi takdirde inişte basınç farkı nedeniyle orta kulak hastalıkları oluşabilir.

BAŞLICA BELİRTİLERİ
Alerjik riniti olan hastalarda burun tıkanıklığı, hapşırma nöbetleri, sulu burun akıntısı ile burunda, gözlerde, damakta ve gırtlakta kaşıntı, öksürük ve baş ağrısı görülebilir.

NASIL KORUNURUZ?
Klimalardaki filtreleri her ay değiştirin Polen mevsiminde pencere ve kapıları kapalı tutun.

ALERJENLERE DİKKAT!
* Herhangi bir şey alerjen olabilir. Polenler, besinler, mantar, toz, hayvan tüyleri, kimyasal maddeler, bazı ilaçlar ve çevresel iritanlar alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Saman nezlesi, polenler nedeniyle oluşur. * Türkiye'de en sık rastlanılan alerjen çim polenleridir. Küf mantarları da polenler gibi alerjik reaksiyonlara neden olurlar. Hem ev içi hem ev dışında bulunurlar.
* Ev içi bitkileri, nemli bölümler, banyo mantarlarının bulunduğu yerlerdir. Renkli veya kokulu çiçekler nadiren alerjiye neden olurlar. Ev tozu akarı, evcil hayvanlar, gıdalar, bazı kimyasal maddeler gibi bazı alerjenler her zaman vardır.
* Bu alerjenlerin yol açtığı belirtiler sıklıkla kış aylarında evler kapalıyken artar.